Մայիսի 6-ը՝ խորհրդանշական օր Թուրքիայի պատմության մեջ

Հոդված17:08, 06 Մայիս 2025

Մայիսի 6-ը՝ խորհրդանշական օր Թուրքիայի պատմության մեջ

Թուրքիայի Սիլիվրիի բանտում կալանքի մեջ պահվող Ստամբուլի ընդդիմադիր քաղաքապետ Էքրեմ Իմամօղլուի փաստաբան Մեհմեթ Փեհլիվանը մայիսի 6-ին հայտարարել է վարչական դատարան հայց ներկայացնելու մասին։ Նա պարզաբանել է, թե ինչու է դատական գործընթաց սկսելու համար ընտրվել հենց մայիսի 6-ը։

Փեհլիվանը մասնավորապես ասել է․ «Ինչպես հայտնի է, մայիսի 6-ը Թուրքիայի պատմության մեջ համարվում է այն անձանց հիշատակի խորհրդանշական օր, ովքեր պայքարել են ժողովրդավարության, օրենքի գերակայության և լիարժեք անկախության իդեալների համար։ Էքրեմ Իմամօղլուի՝ 2019 թվականին Ստամբուլի քաղաքապետի ընտրություններում տարած հաղթանակի անարդար ու անօրինական չեղարկումն էլ տեղի էր ունեցել հենց մայիսի 6-ին։

Հենց այս պատճառով էլ մենք նպատակահարմար և խորհրդանշական ենք համարել մեր դատական հայցը ներկայացնել մայիսի 6-ին, որն անարդարության դեմ ժողովրդավարության, արդարության և անկախության համար պայքարի խորհրդանիշն է»։

Հարկ է նշել, որ 1972թ․ նույն օրը Անկարայի բանտում մահապատժի էին ենթարկվել այդ երկրի հեղափոխական շարժման առաջնորդներ Դենիզ Գեզմիշը, Յուսուֆ Ասլանը և Հյուսեին Ինանը։ Հիշյալ ձախակողմյան գործիչները ձգտում էին հակակապիտալիստական և հակաիմպերիալիստական հեղափոխության՝ ընդդեմ ՆԱՏՕ-ին անդամակցող Թուրքիայի կառավարության։

Փաստացիորեն մայիսի 6-ը կարևոր և խորհրդանշական օր է Թուրքիայի պատմության մեջ և կապված է երկու հիմնական իրադարձությունների հետ, որոնք քաղաքական, հասարակական և խորհրդանշական մեծ ազդեցություն են ունեցել այդ երկրի վրա։

Իմամօղլուն և հիշյալ ձախակողմյան առաջնորդները նման են այն իմաստով, որ բոլորն էլ ընկել են իշխանական ճնշման տակ՝ իրենց գաղափարների կամ քաղաքական հաջողությունների համար։

Տարբերությունն այն է, որ ձախ գործիչները գործել են հեղափոխական պայքարի շրջանակում՝ դուրս օրինականությունից, մինչդեռ Իմամօղլուն հանդես է գալիս «օրինական ժողովրդավարական համակարգի» ներսում՝ որպես ընտրված պաշտոնյա։

Եթե զուգահեռներ տանենք այս գործիչների միջև, ապա կարող ենք ասել, որ վերոհիշյալ անձինք միջազգային հանրության կողմից դիտվում են որպես նմանատիպ օրինակներ՝ քաղաքական հաշվեհարդար դատարանների միջոցով։ Էքրեմ Իմամօղլուի գործը, թեպետ իրավական ու քաղաքական առումներով տարբերվում է 1972-ի դեպքերից, բայց հանրային ընկալման և խորհրդանշական իմաստով ընկալվում է որպես քաղաքական ճնշումների դեմ նույն պայքարի շարունակությունը։

Հիշեցնենք, որ այս տարվա մարտի 19-ին Թուրքիայի դատարանը պաշտոնապես ձերբակալել էր Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի գլխավոր մրցակից, ընդդիմադիր «Ժողովրդահանրապետական կուսակցության» (CHP-ԺՀԿ) նախագահի թեկնածու և Ստամբուլի քաղաքապետ Էքրեմ Իմամօղլուին։ Վերջինս մեղադրվում է կաշառք վերցնելու, շանտաժի, փողերի լվացման, մրցույթների կեղծման և անձնական տվյալների ապօրինի հավաքագրման, ահաբեկչությունն աջակցելու և հանրային պաշտոնյային սպառնալու մեջ։

Աղբյուր` Ermenihaber.am