ERMENI HABER AJANSI

Վերջին ամիսներին Թուրքիայի ներքաղաքական իրավիճակը տարատեսակ սկանդալային զարգացումների բովում է:

Հիմնական իրադարձությունները պտտվում են ընդդիմադիրների նկատմամբ իրականացվող ճնշումների, կալանավորումների, ապա նաև դատապարտումների շուրջ, որոնք, ըստ տվյալահեն վերլուծության, պայմանավորված են իշխող «Արդարություն և զարգացում կուսակցության» (ԱԶԿ-AKP) ղեկավար, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի՝ իշխանությունը կորցնելու վախով:

Սա ավելի ակնհայտ դարձավ և ներքաղաքական իրավիճակն էլ ավելի թեժացավ, երբ մարտի 19-ին ձերբակալվեցին տասնյակ ընդդիմադիր գործիչներ՝ այդ թվում Ստամբուլի արդեն նախկին քաղաքապետ, Թուրքիայում գլխավոր ընդդիմադիր ուժ համարժվող «Ժողովրդահանրապետական կուսակցության» (ԺՀԿ-CHP) անդամ Էքրեմ Իմամօղլուին:

Թուրքական ընդդիմադիր մամուլում այդ օրերին տարածվող լուրերի համաձայն՝ տեղի ունեցողն ակնհայտ քաղաքական դրդապատճառներ ուներ և սպասարկում էր անձամբ Էրդողանի շահերը:

Ավելի ուշ ամեն ինչ ավելի պարզորոշ դարձավ։ Հուլիսի 17-ին Իմամօղլուն դատապարտվեց 1 տարի 8 ամիս ազատարկման, սակայն ի սկզբանե ձերբակալման հիմք հանդիսացող մեղադրանքներից և ոչ մեկը չէր հանդիսանում նման որոշման պատճառ:

Հարկ է ընդգծել, որ վերջինս ձերբակալվել էր քրեորեն պատժելի «ահաբեկչական կազմակերպությանն աջակցելու» հոդվածի հատկանիշներով հարուցված հետաքննության շրջանակներում, բայց ազատազրկման դատապարվեց՝ հանրային պաշտոն զբաղեցնող անձի հասցեին վիրավորանք հասցնելու համար:

Պատկերը դիտարկելիս ակնհայտ է, որ ամենևին էլ էական չէր թե ինչ հոդվածով, ում վիրավորելու համար և կամ ինչպես պետք է ազատազրկման ենթարկվեր Իմամօղլուն, այլ էական էր մեկ բան. թե երբ պետք է լինի անազատության մեջ և վերջ:

Անազատության մեջ լինելու և մնալու ժամանակահատվածի կարևորությունը փորձենք բացատրել ժամանակային հետհայացք նետելով և դրան անչվող տվյալները ներկայացնելով: 

Եվ այսպես, Թուրքիայում 2024-ի մարտի 31-ին անցկացված տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) ընտրությունների արդյունքներով Թուրքիայի հանրապետական շրջանում 1-ին անգամ իշխող ԱԶԿ-ն զիջեց իր դիրքերը որևէ այլ կուսակցության, տվյալ դեպքում՝ ԺՀԿ-ին:

Ընտրությունների վերջնարդյունքների համաձայն՝ «ԺՀԿ»-ն հավաքել էր ընդհանուր ձայների ավելի քան 37 տոկոսը, իսկ «ԱԶԿ»-ն 35.48 տոկոս: Նույնիսկ իշխանական դաշինքի ձայների ավելի քան 40 տոկոսը հավաքելը ոչինչ չէր փոխում. իշխանությունը ձայների փոքրամասնությամբ տեղական մարմինների կառավարումը մեծամասամբ կորցրել էր՝ զիջելով դրանք ընդդիմադիր կուսակցություններին:

Դիտարկման արժանի է նաև այն փաստը, որ թե՛ այս օրերին և թե՛ դրան նախորդող ժամանակահատվածում որպես Էրդողանի հնարավոր ամենաուժեղ մրցակից ընդդիմադիր դաշտում դիտվում էր հենց Իմամօղլուն: 

Թուրքական «Metropoll» և «Konda» հետազոտական ընկերությունների անցկացված սոցհարցումների արդյունքների համաձայն՝ եթե 2024-ի ապրիլին լինեին ընտրություններ, ապա Իմամօղլուն ձայների ճնշող մեծամասնությամբ՝ 46.7-39.3 տոկոս ձայների հարաբերակցությամբ կհաղթեր Էրդողանին՝ դառնալով երկրի նոր նախագահը:

Այդպիսի մեկ այլ ցուցանիշ էլ հայտնում էր «Ankara Research and Consultancy» կենտրոնը, որի  տվյալների համաձայն՝ Իմամօղլուն ապրիլին հնարավոր ընտրությունների պարագայում ձայների 12.2 տոկոս առավելությամբ առաջ կանցներ Էրդողանից:

Էրդողանին խոչընտոտելու փաստն ավելի ակնհայտ է դառնում, երբ Իմամօղլուն ձերբակալվում է վերջին ամիսներին պարբերաբար ընդդիմադիրների կողմից արտահերթ ընտրությունների անհրաժեշտության մասին արվող հայտարարությունների ֆոնին, որին, իհարկե, նման իրավիճակում Էրդողանը կողմ չէր:

Այժմ, երբ արտահերթ ընտրությունների, ինչպես նաև գլխավոր մրցակցի հարցն Իմամօղլուի ազատազրկմամբ կարելի է համարել լուծված, Էրդողանը, իր մրցակցի համբավը փորձում է արատավորել կոռուպցիոն «բացահայտումներով»։ Այդ կերպ  նա թերևս 2028-ի նախագահական ընտրություններին նախապատրաստվելու, կամ հարմար պահին արտահերթ ընտրությունների գնալու ժամանակ է շահում: