ERMENI HABER AJANSI

Türkiye’nin 2 Ağustos 2025 itibarıyla Suriye’ye doğal gaz ve elektrik sağlamaya başlayacağı açıklaması, uzun süredir donmuş durumda olan Türkiye–Suriye ilişkilerinde dikkat çekici bir gelişmedir. Anlaşma kapsamında Türkiye, Halep’e yılda 2 milyar metreküp doğal gaz ve bin megavat elektrik ulaştırmayı taahhüt ederken, Katar ve Azerbaycan bu sürece lojistik ve mali destek sunmaktadır.

Bu işbirliği, öncelikle iki tarafın kısa vadeli çıkarlarına dayanmaktadır. Suriye, on yılı aşkın süredir süren iç savaşın ardından enerji altyapısı büyük ölçüde tahrip olmuş bir ülkedir. Elektrik ve yakıt temini, günlük hayatın sürdürülebilirliği açısından kritik önemdedir. Türkiye’nin sağlayacağı enerji, en azından Halep ve çevresindeki nüfusa yönelik temel hizmetlerin yeniden işlerlik kazanmasına katkı sağlayabilir.

Türkiye açısından bakıldığında ise bu hamle, yalnızca ekonomik bir enerji ihracatı değil; aynı zamanda bölgesel nüfuz artırma stratejisinin bir parçası olarak görülebilir. Türkiye'nin Halep hattı üzerinden sağladığı enerji, kendi güney sınırında daha fazla etki alanı kazanmasıyla sonuçlanabilir. Ancak bu durum, sahadaki diğer aktörler – özellikle Kürt gruplar ve İran – açısından gerilimi tırmandırma potansiyeline de sahiptir.

Ayrıca bu iş birliğinin uzun vadeli bir siyasi normalleşmeye mi yoksa sadece teknik ve taktik düzeyde geçici bir koordinasyona mı işaret ettiği de henüz net değildir. Türkiye’nin Şam yönetimiyle resmi düzeyde ilişkileri hâlâ askıdadır. Dolayısıyla enerji akışının sürdürülmesi, siyasi irade kadar sahadaki güvenlik dinamiklerine de bağlı olacaktır.

Bu anlaşmanın uluslararası hukuki boyutları da dikkat çekicidir. ABD’nin Suriye yönetimime karşı yürürlükte tuttuğu Caesar Yaptırımları bu tür işbirliklerini açık şekilde hedef almaktadır. Bu nedenle enerji anlaşması, dış politika alanında da yeni tartışmalar doğurabilir.

Azerbaycan’ın enerji projeleri üzerinden bölgesel etkinliğini artırma stratejisi ise, Ermenistan’ı dışlayan, tecrit eden bir politika olarak görülmektedir. Bu tür gelişmeler, Güney Kafkasya’dan Orta Doğu’ya uzanan bir enerji ekseni kurulurken, Ermenistan’ın sistemli biçimde dışlandığı bir düzenin inşa edildiği izlenimini vermektedir.

Azerbaycan, Dağlık Karabağ Savaşı sonrasında elde ettiği askeri üstünlüğü şimdi diplomatik ve ekonomik alana taşımakta, Türkiye ise bu süreçte hem ekonomik kazanç hem siyasi nüfuz peşinde koşmaktadır. Bu ortaklık, yalnızca enerji paylaşımıyla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda otoriter yönetim biçimlerinin bölgesel bir ittifaka dönüştüğü izlenimini yaratmaktadır.

Ermeni kamuoyunda, bu gelişme barışçıl ekonomik işbirliğinden ziyade, güç projeksiyonu olarak algılanmaktadır. Suriye gibi zayıflatılmış bir devlete yöneltilen bu tür projelerin etik meşruiyeti de sorgulanmaktadır, zira enerji arzı adı altında askeri ve siyasi kontrol sahalarının genişletilmesi hedefleniyor olabilir.

Ayrıca bu tür anlaşmalar, Ermenistan’ın enerji güvenliği açısından da dolaylı tehditler içerebilir. Türkiye ve Azerbaycan’ın her geçen gün daha fazla enerji düğüm noktasını kontrol etmesi, Ermenistan’ın bölgesel enerji ağlarından izole kalması riskini doğurmaktadır.