Ցեղասպանություն12:33, 19 Մայիս 2021
Թուրքիայի մեջլիսի նախագահ. «Օսմանյան պետությունում 29 հայ փաշա և կառավարության 22 հայ անդամ է եղել»
Թուրքիայի խորհրդարանի (մեջլիս) նախագահ Մուստաֆա Շենթոփը թուրքական իշխանամետ «Milliyet» թերթին տված հարցազրույցում խոսել է տարբեր երկրների խորհրդարաններում Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևերից (առաջիկա օրերին նման բանաձև կքննարկվի նաև Իսլանդիայի խորհրդարանում-խմբ.):
Նա քաղաքական անբարոյականություն է որակել նման բանաձևերի ընդունումը՝ հայտարարելով, որ «բարոյական չէ մի երկրի (Թուրքիա) նման ծանր մեղադրանք վերագրել՝ առանց տիրապետելու խնդրի պատմական ու իրավական ասպեկտներին»:
Ըստ Շենթոփի՝ նրանք, ովքեր ձգտում են քողարկել այս օրերին Իսրայելի կողմից կատարվող հանցագործությունները, փորձում են նաև նենգափոխել անցյալը, քողարկել իրենց դաժանություններն ու իրենց քարոզչությունը ներկայացնել որպես իրականություն:
«Հայերը, որոնց հետ ցույց ենք տվել միասին ապրելու լավագույն օրինակներից մեկը, ըստ իրենց կարողությունների ու աշխատասիրության՝ նշանակվել են տարբեր պետական ու հասարակական կարևոր պաշտոնների: Պատմության մեջ է անցել 29 հայի՝ փաշայի կոչում ստանալը, կառավարության 22 անդամ լինելը, 7-ի դեսպան և 11-ի հյուպատոս լինելը: Նույնիսկ այդ իրադարձությունների (ցեղասպանության-խմբ.) տարիներին Օսմանյան կառավարությունում հայկական ծագմամբ պաշտոնյաներ կային»,- ասել է Շենթոփը:
Վերջինիս պնդմամբ պատմական ու իրավական տեսանկյունից հնարավոր չէ պնդել, որ ցեղասպանություն է եղել, և հայկական լոբբի կողմից խնդիրը տարբեր խորհրդարանների քննարկման առարկա դարձնելը ցույց է տալիս, որ խնդիրը դիտարկվում է որպես քաղաքական քարոզչության գործիք:
Շենթոփը նաև տեղեկացրել է, որ մեջլիսը տարբեր խորհրդարաններում օրակարգ բերվող բանաձևերի ընդունումը կանխելու համար բոլոր հարթություններում ինտենսիվ դիվանագիտական աշխատանք է տանում:
«Այս շրջանակներում բացի ԹԱՄԺ (մեջլիս) ուսումնասիրությունների ծառայության վարչության պատրաստած զեկույցից,1915-ի դեպքերի թեմայով նամակներ ենք հղել Իսլանդիայի, Լատվիայի, Բելգիայի ու Իտալիայի խորհրդարանների նախագահներին ու մեկ անգամ ևս ներկայացրել պատմական ճշմարտությունները: Բարեկամական խմբերի աշխատանքներին զուգահեռ ամեն անգամ շարունակում ենք ապացույցների ու փաստաթղթերի վրա հիմնված հրապարակումներով/հրատարակություններով հերքել այսպես կոչված ցեղասպանության պնդումներ»,- նշել է Շենթոփը:
Հայոց ցեղասպանության փաստը հիմնավորվել, ճանաչվել ու հաստատվել է ականատեսների բազմաթիվ վկայություններով, օրենքներով, բանաձևերով և միջազգային կազմակերպությունների որոշումներով: Ավելի քան 30 պետություն ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը։ Հայոց ցեղասպանություն են համարվում Օսմանյան կայսրությունում և հարակից շրջաններում 1915-1923թթ. տեղի ունեցած հայերի զանգվածային սպանդը, բռնագաղթը և բռնի կրոնափոխումը։ Դրանքը ծրագրեցին ու կազմակերպեցին երիտթուրքերը, իսկ հետագայում ավարտին հասցրեց քեմալական կառավարությունը։
Միջազգային առաջին արձագանքը Հայոց ցեղասպանությանը ըստ էության եղել է 1915-ի մայիսի 24-ին, երբ Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի ու Մեծ Բրիտանիայի համատեղ հայտարարության մեջ հայ ժողովրդի դեմ կատարված բռնությունները բնորոշվեցին որպես «հանցագործություն մարդկության և քաղաքակրթության դեմ»: Կողմերը կատարված հանցագործության համար պատասխանատու էին համարում թուրքական կառավարությանը:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Բասքըն Օրանը, մի քանի օրինակներով համեմատելով անցյալն ու ներկան, պարզ ցույց է տալիս թուրքական պետական քարոզչության ողջ սնանկությունը։
Ermenihaber.am-ը հատուկ հարցազրույց է պատրաստել թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Մելինե Անումյանի հետ:
Մինչ Թուրքիայի հայերը պետք է ապրեն ժխտողական այս մթնոլորտում, աշխարհասփյուռ հայերը ստիպված են դիմանալ իրենց ընտանքի մեծերի հիշողությունների մշտական ցավին՝ հեռու իրենց նախնիներից ու հողերից։
Ուղիղ խոսք
Ոմանց ձեռքին միջուկային մարտագլխիկներով հրթիռներ կան, իսկ իմ ձեռքում ինչո՞ւ չպետք է լինեն: Ես դա չեմ ընդունում
ամենաշատ ընթերցված
Չի կարող պատահել, որ ազգի մեծամասնությունը կոտորվի, հայրենիքի մեծամասությունը հափշտակվի, բայց փրկված բեկորների մեջ մաղձ ու դառնություն կամ ատելություն ու վրեժ չառաջանա:
Ermenihaber.am-ին հատուկ հարցազրույց է տվել թուրք գրող, պատմաբան, Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ուսումնասիրություններ իրականացնող Նեսիմ Օվադյա Իզրաիլը։
Ermenihaber.am-ը հատուկ հարցազրույց է պատրաստել թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Մելինե Անումյանի հետ:
Ermenihaber.am-ը Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ հատուկ հարցազրույց է անցկացրել Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրենի հետ։
«Պաշտոնական Անկարան ձգտում է ակնհայտորեն լճացած գործընթացի միջոցով հնարավորինս նվազեցնել Մեծ Եղեռնի ազդեցության քաղաքական բաղադրիչը»։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |