Ցեղասպանություն13:47, 14 Օգոստոս 2013
Էրգենեքոնը և Հայոց ցեղասպանությունը
Թուրքական «Թարաֆ» թերթում հրապարակվել է Թաներ Աքչամի` «Էրգենեքոնը և
Հայոց ցեղասպանությունը» թեմայով հոդվածը, որտեղ քննության է
առնվում Թուրքիայում գործունեություն ծավալած ահաբեկչական կազմակերպության`
Էրգենեքոնի և Հայոց ցեղասպանության հարցի միջև առկա կապը: Հոդվածի հայերեն
տարբերակը ներկայացվում է ստորև.
«Եթե այսօր կարողանում ենք Հայոց ցեղասպանության մասին բացեիբաց խոսել,
ապա դրա կարևոր պատճառներից մեկը Վելի Քյուչուքի և նրա խմբի ձերբակալումն ու Էրգենեքոնի դատավարությունն է:
Անուշտ դրան պետք է գումարել նաև Հրանտ Դինքի սպանությունն ու դրան տրված հասարակական արձագանքը:
Սպանությունը և դրան տրված հասարակական արձագանքը հենց Էրգենեքոնի և Հայոց ցեղասպանությամ միջև առկա կապն է հուշում:
Ուզում եմ հիշեցնել,
որ Էրգենեքոնը միայն քաղաքական մի շարք սպանությունների իրականացմամբ հեղաշրջման համար հող նախապատրաստող մի ահաբեկչական կազմակերպություն չէր:
Այն միևնույն ժամանակ մասայականության ձգտող մի քաղաքական շարժում էր: Ցանկացած
քաղաքական շարժում կենտրոնանում է մի քանի իր համար կարևոր թեմաների շուրջ և
շրջապատի կողմից ճանաչում ձեռք բերում հենվելով իր համար հիմնական այդ թեմաների
վրա: Այդ թեմաներին համապատասխան քաղաքական գործունեություն է սկսում և հիշվում
այդ թեմաներով:
Էրգենեքոնը, որպես քաղաքական հոսանք, իր համար հիմնական
թեմա էր ընտրել «Հայոց ցեղասպանության անհիմն պնդումները»: Դրա համար նախևառաջ ու՞մ դեմ պիտի պատերազմ վարեր: Իհարկե
քրիստոնյաների և Հրանտ Դինքի…
Ու՞մ պիտի
ընտրեր իր համար որպես սիմվոլ: Իհարկե Հայոց ցեղասպանության ճարտարապետ Թալեաթ փաշային և
բռնագաղթի ժամանակ գործած հանցանքների համար 1919-ին Ստամբուլում մահապատժի
ենթարկված Բողազլըի ղեկավար Քեմալին:
Այդ նպատակով իր կատարած քաղաքական գործունեությունը
հիշեցնող «Հայոց ցեղասպանությունը միջազգային մի սուտ է» կարգախոսի ներքո
թշնամություն էին սերմանում ոչ միայն
Թուրքիայում, այլ նաև Եվրոպայում բնակվող
հայերի նկատմամբ: Այդ պատճառով հիմնվում է Թալեաթ փաշա կոմիտեն: Այն 2005-ին`
Լոզանում, 2006-ին` Լոզանում, 2007-ին` կրկին Լոզանում և Փարիզում Հայոց
ցեղասպանության դեմ «Թալեաթ փաշայի շարժում և քայլերթ» անվանման ներքո հայոց
ցեղասպանության դեմ բողոքի ցույցեր է կազմակերպել:
Թալեաթ փաշայի կոմիտեի հիմնադիր անդամների մի զգալի մասը
ձերբակալվել է Էրգենեքոնի դատավարության շրջանակում: Հարցաքննությունների ժամանակ
կասկածյալներին ուղղված հարցերի զգալի մասը առնչվել է կոմիտեին և նրա
գործունեությանը: Կոմիտեի ձերբակալված գլխավոր քարտուղարի խոսքով իրեն տրված 49
հարցից 17 վերաբերել է Թալեաթ փաշայի կոմիտեին ու նրա գործունեությանը: Նա
խոսքերով «Էրգենեքոն ահկեկչական կազմակերպության» անվան տակ իրականում իրեն
հարցաքննել են կոմիտեի` «Հայոց ցեղասպանության անհիմն պնդումների» դեմ պայքարի
մասին: Նա մասնավորապես ասել է. «Որևէ մեկ թող մյուսին չխաբի: Այստեղ
պաշտոնապես և հրապարակավ հարցաքննվում է
Թալեաթ փաշայի կոմիտեի գործունեությունը: Առանց այդ էլ Էրգենեքոնի
հարցաքննությունը հեն այդ է:
Այսպես օրինակ Էրգենեքոնի առնչությամբ հրապարակված
վճռում տեսնում ենք, որ կոմիտեի անդամները Դողու Փերինչեքի և Ֆերիթ Իլսեվերի
գլխավորությամբ ծանր պատիժներ են ստացել:
Էրգենեքոնի և Հայոց ցեղասպանության միջև առկա կապը մեկ
այլ մարդու` Վելի Քուչուքի , կողմից նույնպես ներկայացվում է բոլորիս
ուշադրությանը:
Ըստ Քյուչուքի` Էրգենեքոնի դատավարությունները նմանվում
են 1919-ին Հայոց ցեղասպանության համար կատարվող իթթիհադականների դատավարությանը:
Իսկ իր վիճակը նույնացնում է 1915-ին գործած մեղքերի համար մահվան դատապարտված
Բողազլայանի ղեկավար Քեմալի հետ:
Այսպես օրինակ Էրգենեքոնի մեկ այլ կարևոր քայլերից էր հանդիսանում Բողազլայանի ղեկավար Քեմալի հիշատակին հավաքույթներ կազմակերպելը:Փերինչեքի,
Քյուչուքի և Քերինչսիզի և խմբի մնացած անդամների ձերբակալմամբ այդ միջոցառումներին էլ վերջ դրվեց:
Էրգենեքոնի քաղաքական
գործունեության և Հայոց ցեղասպանության միջև կապի վրա կենտրոնանալը իրավամբ
ուշադրության է արժանի: Ես շարունակելու եմ ուսումնասիրել այս թեման»:
Ermenihaber.am
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Բասքըն Օրանը, մի քանի օրինակներով համեմատելով անցյալն ու ներկան, պարզ ցույց է տալիս թուրքական պետական քարոզչության ողջ սնանկությունը։
Ermenihaber.am-ը հատուկ հարցազրույց է պատրաստել թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Մելինե Անումյանի հետ:
Մինչ Թուրքիայի հայերը պետք է ապրեն ժխտողական այս մթնոլորտում, աշխարհասփյուռ հայերը ստիպված են դիմանալ իրենց ընտանքի մեծերի հիշողությունների մշտական ցավին՝ հեռու իրենց նախնիներից ու հողերից։
Ուղիղ խոսք
Ոմանց ձեռքին միջուկային մարտագլխիկներով հրթիռներ կան, իսկ իմ ձեռքում ինչո՞ւ չպետք է լինեն: Ես դա չեմ ընդունում
ամենաշատ ընթերցված
Ըստ Մուրթա Բարդաքչըի՝ հայ և թուրք ժողովուրդների միջև «արյուն» է մտել, իսկ արյունը Արևելքում երբեք չի մոռացվում:
ԱՄՆ ֆինանսների և պետդեպարտամենտի կողմից հայտարարված նոր պատժամիջոցներն ընդհանուր առմամբ ուղղված են մոտ 300 ընկերությունների, անհատների և կազմակերպությունների դեմ:
Սպիտակ տունն օգտագործել է այս միջոցը՝ փորձելով արգելափակել այնպիսի ապրանքների առևտուրը, ինչպիսիք են միկրոչիպերը, որոնք ռուսական արդյունաբերությանն անհրաժեշտ են զենք ստեղծելու համար:
Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունը (OECD) հրապարակել է Թուրքիայի գնաճի կանխատեսումների վերաբերյալ զեկույց։
Թուրքիայի արտգործնախարարի հայտարարությունը մեծ արձագանք է գտել համաշխարհային մամուլում։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |