ERMENI HABER AJANSI

Ermenistan Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında 8 Ağustos’ta imzalanan üç mutabakat muhtırası, Ermenistan Başbakanlık Ofisi tarafından yayımlandı.

Aşağıda üç mutabakat muhtırasının metinleri yer almaktadır:

MUTABAKAT MUHTIRASI

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti arasında
Barış Kavşağı Kapasite Geliştirme Ortaklığına ilişkin

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti (bundan böyle “Katılımcılar” olarak anılacaktır),

Ermenistan’ın egemenliği, toprak bütünlüğü ve uluslararası alanda tanınmış sınırlarının ihlal edilemezliğine koşulsuz desteği vurgulayarak;
Ermenistan’ın Barış Kavşağı projesine yatırım yapılması ve Ermenistan’ın altyapısının ve sınır güvenliğinin güçlendirilmesine yönelik karşılıklı ilgiyi ifade ederek;
Ermenistan’ın altyapı ve sınır güvenliği kapasitesinin geliştirilmesi ve bölgesel ile küresel ticaret için verimli bir transit merkez olarak hareket etme yeteneğinin artırılması yönündeki ortak isteği teyit ederek; ve
Katılımcıların çalışmalarının tamamlayıcılığını ve aralarındaki daha yakın stratejik iş birliğinin faydalarını kabul ederek;

Aşağıdaki anlayışa varmışlardır:

I. Amaç
Bu Mutabakat Muhtırasının (bundan böyle “MOU”) amacı, Katılımcılar arasında yatırım, kaynak, eğitim ve ortaklık yoluyla Ermenistan’ın altyapısının ve sınır güvenliğinin iyileştirilmesine yönelik iş birliği yapmaktır.

Katılımcılar, Ermenistan’ın altyapı ve sınır güvenliği önceliklerine yanıt vermeyi amaçlamaktadır, bunlar şunları içermektedir:
• Özel sektör yatırımını teşvik etmek;
• Gümrük kontrolü ve sınır güvenliği iş birliği ile kapasite geliştirmede verimliliği artırmak, yasa dışı ticaret ve kaçakçılıkla mücadeleyi de kapsayarak;
• Amerika Birleşik Devletleri İç Güvenlik Bakanlığı ile Ermenistan Ulusal Güvenlik Servisi Sınır Muhafız Birlikleri ve Devlet Gelir Komitesi arasında en iyi uygulamaların paylaşımını kolaylaştırmak;
• Siber güvenlik en iyi uygulamalarını ve kapasitelerini güçlendirmek.

II. İş Birliği Alanları
Katılımcılar aşağıdakilerle sınırlı olmamak üzere birçok alanda iş birliği yapmayı amaçlamaktadır:
• Amerika Birleşik Devletleri İç Güvenlik Bakanlığı Gümrük ve Sınır Koruma kurumu tarafından sağlanacak eğitim, kaynak ve en iyi uygulamalar aracılığıyla Ermenistan’ın sınır güvenliğinin geliştirilmesi;
• Siber savunma operasyonlarına yatırımların artırılması; ve
• Ermenistan’ın altyapısını ve sınır güvenliği sektörünü modernize etmeye yönelik yatırımların teşvik edilmesi.

III. Genel Hükümler

1. Süre: Bu MOU, imza tarihi itibarıyla yürürlüğe girer ve bir (1) yıl süreyle yürürlükte kalmayı amaçlamaktadır. Bu MOU kapsamındaki iş birliğinin, Katılımcılardan birinin diğerine, iş birliğini sona erdirme niyetini sona erme tarihinden en az altmış (60) gün önce yazılı olarak bildirmemesi halinde, ek 3 dönem boyunca devam etmesi beklenmektedir. Bu MOU’nun yorumu veya uygulanmasına ilişkin herhangi bir farklılık, Katılımcıların yetkili organları arasında yapılacak istişareler yoluyla dostane bir şekilde çözülebilir.

2. Değişiklikler: Katılımcılar, bu MOU’yu karşılıklı yazılı kararla değiştirebilir.

3. İrtibat Noktaları: Katılımcılar, bu MOU’nun uygulanmasını koordine etmek üzere kendi kurumları içinde irtibat noktaları belirlemeyi amaçlamaktadır.

4. Raporlama ve Diyalog: Katılımcılar, ilerlemeyi gözden geçirmek ve iş birliği için yeni fırsatları belirlemek amacıyla uzman ve üst düzey seviyelerde düzenli istişarelerde bulunmayı amaçlamaktadır.

5. MOU’nun Etkisi: Bu MOU’da hiçbir husus, uluslararası veya ulusal hukuk kapsamında herhangi bir hak veya yükümlülük doğurmaz. Katılımcılar, bu MOU’nun bir fon tahsisi yükümlülüğü olmadığını özellikle kabul etmektedir. Katılımcılar, kendi ayrı ve özgün görevlerini, yetki alanlarını ve hesap verebilirliklerini sürdürmeyi amaçlamaktadır. Bu MOU’da belirtilen Katılımcılar arasındaki iş birliği, bir ortaklık veya başka bir tür yasal tüzel kişilik olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır. Her Katılımcının, bu MOU ile ilgili olarak ortaya çıkan tüm masrafları kendisinin karşılaması beklenmektedir. Katılımcılar, bu MOU’yu, imzadan önce veya sonra Katılımcılar arasındaki diğer düzenlemelere müdahale etmeyecek bir şekilde uygulamayı amaçlamaktadır. Bu MOU’daki hiçbir husus, münhasır bir çalışma ilişkisi olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır.

MUTABAKAT MUHTIRASI

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti arasında
Yapay Zekâ ve Yarı İletken İnovasyon Ortaklığına ilişkin

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti (bundan böyle “Katılımcılar” olarak anılacaktır),

İnovasyonu, ekonomik kalkınmayı ve teknolojik ilerlemeyi teşvik etme yönündeki ortak ilgilerini kabul ederek,
Ermenistan’ın yarı iletken ekosistemine yatırım yapılmasına yönelik karşılıklı ilgilerini ifade ederek, bunun teknoloji ticarileştirilmesine ve her iki Katılımcı için de ekonomik faydaya katkıda bulunacağını belirterek;
Dayanıklı yarı iletken tedarik zincirlerine desteğin artırılmasına yönelik ortak isteği teyit ederek; ve
Katılımcıların çalışmalarının tamamlayıcılığını ve aralarındaki daha yakın stratejik iş birliğinin faydalarını kabul ederek;

Aşağıdaki anlayışa varmışlardır:

I. Amaç
Amerika Birleşik Devletleri ve Ermenistan Cumhuriyeti, bu Mutabakat Muhtırasını, Amerika Birleşik Devletleri-Ermenistan Stratejik Ortaklık Şartı doğrultusunda, güvenli yarı iletken tedarik zincirlerinin geliştirilmesinde iş birliğini derinleştirmek amacıyla hazırlamaktadır. Bu, yarı iletken ekosistemi, Entegre Devre (IC) ve elektronik endüstrileri ile ilgili olup, Katılımcıların kendi endüstrileri arasında bağlar kurmayı, yapay zekâ uygulamalarının ticarileştirilmesini ve Ermenistan’ın Amerika Birleşik Devletleri ihracat kontrol çerçevesi içindeki değerlendirilen statüsünün yükseltilmesi için gerekli koşulların sağlanmasına yönelik çalışmayı içermektedir.

Katılımcılar, yarı iletken tedarik zinciri ve yapay zekâ geliştirme önceliklerine yanıt vermeyi amaçlamaktadır, bunlar şunları içermektedir:
• Ermenistan’ın yarı iletken ekosistemini daha da geliştirme fırsatlarını araştırmak;
• Özel sektör yatırımını teşvik etmek; ayrıca bu Mutabakat Muhtırasının (bundan böyle “MOU”) pratik uygulamasını hızlandırmak için ortak projeler ve kamu-özel sektör ortaklıklarını araştırmak;
• Güvenli yarı iletken tedarik zincirlerinin ve yapay zekâ uygulamalarının geliştirilmesine ilişkin en iyi uygulamalar hakkında karşılıklı bilgi alışverişini artırmak;
• İhracat kontrollerine ilişkin en iyi uygulamalar konusunda ikili ve uluslararası tartışmaları geliştirmek;
• Yarı iletkenler ve tedarik zinciri dayanıklılığı konusunda akademik ve araştırma ortaklıklarını (potansiyel olarak bir Ermenistan-Amerika Birleşik Devletleri ikili bilim vakfının kurulması yoluyla) kolaylaştırmak; inovasyonu, iş gücü gelişimini, bilgi ve teknoloji transferini desteklemek.

II. İş Birliği Alanları
Katılımcılar aşağıdaki alanlarda iş birliği yapmayı amaçlamaktadır:
• Amerika Birleşik Devletleri özel sektörü, birlikleri ve diğer ilgili paydaşları arasında, Ermenistan’da mevcut yarı iletken ekosistemi ve güvenilir ihracat kontrol mekanizmaları hakkında farkındalığın artırılması;
• Güvenli yarı iletken tedarik zincirleri için ihracat kontrollerinin güçlendirilmesi;
• Yapay zekâ uygulamaları ve model geliştirme için etkili ihracat kontrollerinin güçlendirilmesi;
• Katılımcılar arasında yapay zekâ kaynaklarının yönlendirilmesini tanımlamak, belirlemek ve önlemek için iş birliğinin güçlendirilmesi;
• Yapay zekâ uygulamalarını özgürlük, doğruluk, bütünlük ve amaç konuları dahil olmak üzere etkili şekilde kullanacak ve entegre edecek iş gücünün hazırlanması;
• Ermenistan’ın yüksek teknoloji sektöründe yatırım ve altyapı geliştirmeyi teşvik etme fırsatları.

III. Genel Hükümler

1. Süre: Bu MOU, imza tarihi itibarıyla yürürlüğe girer ve bir (1) yıl süreyle yürürlükte kalmayı amaçlamaktadır. Bu MOU kapsamındaki iş birliğinin, Katılımcılardan birinin diğerine, iş birliğini sona erdirme niyetini sona erme tarihinden en az altmış (60) gün önce yazılı olarak bildirmemesi halinde, ek 3 dönem boyunca devam etmesi beklenmektedir. Bu MOU’nun yorumu veya uygulanmasına ilişkin herhangi bir farklılık, Katılımcıların yetkili organları arasında yapılacak istişareler yoluyla dostane bir şekilde çözülebilir.

2. Değişiklikler: Katılımcılar, bu MOU’yu karşılıklı yazılı kararla değiştirebilir.

3. İrtibat Noktaları: Katılımcılar, bu MOU’nun uygulanmasını koordine etmek üzere kendi kurumları içinde irtibat noktaları belirlemeyi amaçlamaktadır.

4. Raporlama ve Diyalog: Katılımcılar, ilerlemeyi gözden geçirmek ve iş birliği için yeni fırsatları belirlemek amacıyla uzman ve üst düzey seviyelerde düzenli istişarelerde bulunmayı amaçlamaktadır.

5. MOU’nun Etkisi: Bu MOU’da hiçbir husus, uluslararası veya ulusal hukuk kapsamında herhangi bir hak veya yükümlülük doğurmaz. Katılımcılar, bu MOU’nun bir fon tahsisi yükümlülüğü olmadığını özellikle kabul etmektedir. Katılımcılar, kendi ayrı ve özgün görevlerini, yetki alanlarını ve hesap verebilirliklerini sürdürmeyi amaçlamaktadır. Bu MOU’da belirtilen Katılımcılar arasındaki iş birliği, bir ortaklık veya başka bir tür yasal tüzel kişilik olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır. Her Katılımcının, bu MOU ile ilgili olarak ortaya çıkan tüm masrafları kendisinin karşılaması beklenmektedir. Katılımcılar, bu MOU’yu, imzadan önce veya sonra Katılımcılar arasındaki diğer düzenlemelere müdahale etmeyecek bir şekilde uygulamayı amaçlamaktadır. Bu MOU’daki hiçbir husus, münhasır bir çalışma ilişkisi olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır.

MUTABAKAT MUHTIRASI

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti arasında
Enerji Güvenliği Ortaklığına ilişkin

Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti (bundan böyle “Katılımcılar” olarak anılacaktır),

Ermenistan’ın enerji sektörüne yatırım yapılmasına yönelik karşılıklı ilgilerini ifade ederek, bunun Ermenistan’ın enerji çeşitliliğine, güvenliğine, dayanıklılığına ve enerji sektörünün modernizasyonuna katkıda bulunmayı amaçladığını belirterek;
Sivil nükleer iş birliğini artırma yönündeki ortak isteği teyit ederek; ve
Katılımcıların çalışmalarının tamamlayıcılığını ve aralarındaki daha yakın stratejik iş birliğinin faydalarını kabul ederek;

Aşağıdaki anlayışa varmışlardır:

I. Amaç
Bu Mutabakat Muhtırasının (bundan böyle “MOU”) amacı, Ermenistan’ın enerji sisteminin dayanıklılığının artırılmasına yönelik iş birliği yapmak olup, bu; Ermenistan’ın enerji sektörü düzenlemeleri ve piyasa standartlarının uluslararası en iyi uygulamalarla uyumlaştırılmasını ve Ermenistan’ın düşük karbonlu, rekabetçi ve uluslararası düzeyde entegre bir enerji ekonomisine geçişinin kolaylaştırılmasını kapsamaktadır.

Katılımcılar, Ermenistan’ın enerji sektörü önceliklerine yanıt vermeyi amaçlamaktadır, bunlar şunları içermektedir:
• Özel sektör yatırımını teşvik etmek;
• sivil nükleer enerji iş birliğini artırmak;
• kritik enerji varlıklarının korunmasını ilerletmek;
• kritik ve sosyal altyapının enerji dayanıklılığını ve bağımsızlığını güçlendirmek;
• bölgesel enerji iş birliğini ve sınır ötesi enerji ticareti fırsatlarını teşvik etmek;
• Ermenistan’ın enerji sektörü iş gücünde beceri geliştirilmesi ve kapasite inşasını desteklemek.

II. İş Birliği Alanları
Katılımcılar aşağıdakilerle sınırlı olmamak üzere birçok alanda iş birliği yapmayı amaçlamaktadır:

1. Küçük modüler reaktör teknolojileri de dâhil olmak üzere sivil nükleer enerji iş birliği;

2. Yenilenebilir enerji kaynakları için batarya enerji depolama istasyonlarının geliştirilmesini de kapsayarak, Ermenistan’ın kritik enerji altyapısını güçlendirmek amacıyla yatırımların teşvik edilmesi;

3. Ermenistan’ın elektrik iletim ve dağıtım şebekelerinin modernize edilmesine yönelik yatırımların teşvik edilmesi;

4. Ermenistan’ın enerji altyapısının siber güvenliğinin, teknik yardım yoluyla da dâhil olmak üzere, geliştirilmesi.

III. Genel Hükümler

1. Süre: Bu MOU, imza tarihi itibarıyla yürürlüğe girer ve bir (1) yıl süreyle yürürlükte kalmayı amaçlamaktadır. Bu MOU kapsamındaki iş birliğinin, Katılımcılardan birinin diğerine, iş birliğini sona erdirme niyetini sona erme tarihinden en az altmış (60) gün önce yazılı olarak bildirmemesi halinde, ek 3 dönem boyunca devam etmesi beklenmektedir. Bu MOU’nun yorumu veya uygulanmasına ilişkin herhangi bir farklılık, Katılımcıların yetkili organları arasında yapılacak istişareler yoluyla dostane bir şekilde çözülebilir.

2. Değişiklikler: Katılımcılar, bu MOU’yu karşılıklı yazılı kararla değiştirebilir.

3. İrtibat Noktaları: Katılımcılar, bu MOU’nun uygulanmasını koordine etmek üzere kendi kurumları içinde irtibat noktaları belirlemeyi amaçlamaktadır.

4. Raporlama ve Diyalog: Katılımcılar, ilerlemeyi gözden geçirmek ve iş birliği için yeni fırsatları belirlemek amacıyla uzman ve üst düzey seviyelerde düzenli istişarelerde bulunmayı amaçlamaktadır.

5. MOU’nun Etkisi: Bu MOU’da hiçbir husus, uluslararası veya ulusal hukuk kapsamında herhangi bir hak veya yükümlülük doğurmaz. Katılımcılar, bu MOU’nun bir fon tahsisi yükümlülüğü olmadığını özellikle kabul etmektedir. Katılımcılar, kendi ayrı ve özgün görevlerini, yetki alanlarını ve hesap verebilirliklerini sürdürmeyi amaçlamaktadır. Bu MOU’da belirtilen Katılımcılar arasındaki iş birliği, bir ortaklık veya başka bir tür yasal tüzel kişilik olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır. Her Katılımcının, bu MOU ile ilgili olarak ortaya çıkan tüm masrafları kendisinin karşılaması beklenmektedir. Katılımcılar, bu MOU’yu, imzadan önce veya sonra Katılımcılar arasındaki diğer düzenlemelere müdahale etmeyecek bir şekilde uygulamayı amaçlamaktadır. Bu MOU’daki hiçbir husus, münhasır bir çalışma ilişkisi olarak yorumlanması amacıyla tasarlanmamıştır.