Ցեղասպանություն17:08, 24 Ապրիլ 2017
Թուրքիայի «Մարդու իրավունքների միություն». ՎԵՐՋ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԵՐՔՄԱՆԸ
Հայոց ցեղասպանության 102-րդ տարելիցի կապակցությամբ Թուրքիայի «Մարդու իրավունքների միությունը» (ՄԻՄ-İHD) հանդես է եկել գրավոր հայտարարությամբ:
Թուրքական «Karınca» թերթի կայքի տեղեկացմամբ՝ հայտարարության մեջ մասնավորապես ասված է.
«Համաձայն Ստամբուլի Հայոց պատրիարքարանի տվյալների՝ առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ Օսմանյան կայսրությունում շուրջ 2 մլն հայ էր բնակվում: Արևմուտքից մինչև արևելք, հյուսիսից հարավ, այսինքն՝ Փոքր Ասիայի ամեն մի անկյունում՝ ամբողջ 2.925 հայկական բնակավայր կար՝ քաղաքներ, գյուղեր, ավաններ: Այդ բնակավայրերում բնակվող հայ համայնքը ուներ 1.996 դպրոց, 173.000 աշակերտ, 2.538 եկեղեցի ու վանական համալիր:
1915թ. սկսված Ցեղասպանության ընթացքում և դրանից հետո, իսկ այնուհետև՝ հանրապետական գործիչների վարած քաղաքականության արդյունքում այդ բնակավայրերից ոչ մեկը կանգուն չմնաց: Իսկ կանգուն մնացածներն էլ արդեն հայկական բնակավայրեր չեն: Ենթադրաբար շուրջ 60.000 հոգուց բաղկացած ներկայիս հայ համայնքը կենտրոնացված է հիմնականում երեք խոշոր քաղաքներում, իսկ ամենաշատը՝ Ստամբուլում:
Պետությունը չսահմանափակվեց հայերին վերացնելով: Ոչնչացվեցին նաև հայերի թողած հետքերը: Այսօր նախկին հայաբնակ վայրերում նրանց հետքերը չեք կարող գտնել: Եկեղեցիները ենթարկվել են ոչ միայն բնության տարերքների կործանիչ ազդեցությանը, այլև ռմբակոծվել, պայթեցվել են: Անատոլիայում եղած դպրոցներից ոչ մեկն այլևս գոյություն չունի:
Ցեղասպանության ընթացքում միայն մարդիկ չեն համատարած ոչնչացվել, նրանց դպրոցները, եկեղեցիները, գերեզմանոցները, վանական համալիրները, աշխատավայրերն ու բոլոր հասարակական կառույցներն են ոչնչացվել:
Ցեղասպանությունը միայն սոսկալի կոտորածներից, դիերով լցված գետերից, մասնատված մարդկային մարմիններով լի ձորերի տեսարաններից չի բաղկացած: Ցեղասպանությունը մահվանը նախապատվություն տալն է, դա այն է, երբ մահը միայն փրկություն է, դա մի սարսափելի աքսոր է, որի ընթացքում մարդը դադարում է մարդ լինելուց: Եվ այդ ճանապարհին՝ հարձակումներ, սով, հիվանդություններ ու բռնաբարություններ: Դա սերնդեսերունդ փոխանցվող խոր ու անբուժելի ցավ է, աննկարագրելի ու աններելի մի ողբերգություն»:
Կազմակերպությունն իր հայտարարության մեջ հիշեցնում է նաև, որ Ցեղասպանության ընթացքում ոչ միայն ոչնչացվել են հայերն ու իրենց մշակույթը, այլև ոճրագործները յուրացրել են հայերի ողջ ունեցվածքը՝ կանխիկ գումարները, թանկարժեք իրերը, գույքը և անգամ՝ բանկային հաշիվները:
Ըստ ՄԻՄ-ի կատարած հաշվարկների՝ 1915թ. հայերից կողոպտված գույքի ընդհանուր արժեքը կազմում է շուրջ 22 մլն ԱՄՆ դոլար: Բացի այդ, մեծ թվով քրիստոնյաներ այն ժամանակ ֆրանսիական և ամերիկյան ընկերություններում ունեցել են կյանքի ապահովագրություններ: Դրանց ընդհանուր արժողությունը, ըստ հաշվարկների, գերազանցել է 20 մլն ԱՄՆ դոլարը: Այն ժամանակվա օսմանյան կառավարությունը հայտեր է ներկայացրել վերոնշյալ կազմակերպություններին՝ տեղեկացնելով, որ այդ մարդիկ մահացել են, իսկ ժառանգներ նրանք չունեն, և պահանջել օսմանյան գանձարանին փոխանցել այդ ապահովագրության գումարները:
«Արդեն 102-րդ տարին է՝ Հայոց ցեղասպանությունը հերքվում է: Հերքելը միայն «Ես չեմ արել» ասելը չէ: Հերքում է նաև այն, որ հայտարարվում է. «Արել ենք, քանի որ նրանք դրան արժանի էին»:
«Հայոց ցեղասպանության 102-րդ տարելիցի օրը՝ 2017թ. ապրիլի 24-ին, մենք՝ «Մարդու իրավունքների միության» բոլոր ներկայացուցիչներս, միաձայն և միաժամանակ ողջ ուժով բարձրաձայնում ենք. «ԲԱՎԱԿԱՆ Է ԱՐԴԵՆ: ՀԱՆՈՒՆ ԱՐԴԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐՋ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԵՐՔՄԱՆԸ»,- ասված է հայտարարության մեջ:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Բասքըն Օրանը, մի քանի օրինակներով համեմատելով անցյալն ու ներկան, պարզ ցույց է տալիս թուրքական պետական քարոզչության ողջ սնանկությունը։
Ermenihaber.am-ը հատուկ հարցազրույց է պատրաստել թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Մելինե Անումյանի հետ:
Մինչ Թուրքիայի հայերը պետք է ապրեն ժխտողական այս մթնոլորտում, աշխարհասփյուռ հայերը ստիպված են դիմանալ իրենց ընտանքի մեծերի հիշողությունների մշտական ցավին՝ հեռու իրենց նախնիներից ու հողերից։
Ուղիղ խոսք
Ոմանց ձեռքին միջուկային մարտագլխիկներով հրթիռներ կան, իսկ իմ ձեռքում ինչո՞ւ չպետք է լինեն: Ես դա չեմ ընդունում
ամենաշատ ընթերցված
Ermenihaber.am-ը հատուկ հարցազրույց է պատրաստել թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Մելինե Անումյանի հետ:
Ermenihaber.am-ը Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ հատուկ հարցազրույց է անցկացրել Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրենի հետ։
Առաջնահերթ հարցն ուղղակի սա է. հարգանք ցուցաբերել հայ հանրության ցավի, ցեղասպանության կորուստների նկատմամբ...
«Դուք Իսրայելի վարչապետին մեղադրում եք նացիստական գործելաոճի մեջ, սակայն մյուս կողմից էլ շարունակում եք Իսրայելի հետ ինտենսիվ առևտրատնտեսական հարաբերոթյունները»։
Արաբ դիվանագետը նշել է, որ Թուրքիան այդ ծրագիրը ներկայացրել է նաև ԱՄՆ-ին և Իսրայելին, սակայն արաբական շատ երկրներ, այդ թվում Եգիպտոսը, դեմ են արտահայտվել առաջարկին։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |