• Կայքի մասին
  • Կապ
  • Ցեղասպանություն
  • Ղարաբաղ
  • Ռազմական
  • Խոսք
  • Հոդված
06 Հուլիս, 2025
Կիրակի 01:37
Tür|Հայ|Pуc

ERMENI HABER AJANSI

Հակիրճ ԵՎ ստույգ
  • Հարցազրույց
  • Տնտեսական
  • Քաղաքական
  • Հասարակական
  • Մշակութային
  • Գիտակրթական
  • Տարածաշրջան
  • Միջազգային
  • Իրավական
  • Մարզական

Հոդված15:51, 30 Հուլիս 2014

Թուրքիան նախագահական ընտրություններից առաջ

Թուրքիան նախագահական ընտրություններից առաջ

Հայկ Գաբրիելյան թուրքագետ

2014թ. օգոստոսի 10-ին Թուրքիայում անցկացվելու է նախագահական ընտրությունների 1-ին փուլը: Թուրքիայի նախագահի պաշտոնի համար պայքարում են 3 թեկնածուներ՝ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան (իշխանություն), Էքմելեդդին Իհսանօղլու (ընդդիմություն), Սելահաթթին Դեմիրթաշ (քրդեր): 1-ին փուլում հաղթելու համար թեկնածուներից պահանջվում է հավաքել վավեր քվեների 50%-ից ավելին, իսկ հնարավոր 2-րդ փուլն անցկացվելու է օգոստոսի 24-ին: 

2007թ. հոկտեմբերի 21-ին սահմանադրական բարեփոխումների շուրջ Թուրքիայում անցկացված հանրաքվեի արդյունքներով (այո՝ 68.95%, ոչ՝ 31.05%) հաստատվեց, որ այսուհետ երկրի նախագահին ընտրելու է ժողովուրդը՝ «5+5» տարբերակով (5 տարով՝ ևս մեկ անգամ նույն ժամկետով վերընտրվելու հնարավորությամբ): Մինչ այդ Թուրքիայի նախագահին 7 տարի ժամկետով՝ առանց վերընտրման իրավունքի, ընտրել է Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովը (ԹԱՄԺ)1: Ի դեպ, նույն հանրաքվեի արդյունքներով պատգամավորների լիազորության ժամկետը կրճատվեց մեկ տարով՝ 5-ից իջեցվելով 4 տարվա: Դրանով իսկ արտասահմանաբնակ թուրքերն առաջին անգամ հնարավորություն ստացան մասնակցելու նախագահի ընտրությանը: Նրանք նախագահական ընտրությունների առաջին փուլի քվեարկությանը կմասնակցեն հուլիսի 31-ից օգոստոսի 3-ին, իսկ հնարավոր երկրորդ փուլի դեպքում՝ օգոստոսի 17-20-ին: Նրանց համար 100-ից ավելի ընտրատեղամաս է բացվելու աշխարհի ավելի քան 50 երկրում (5 բնակելի մայրցամաք)2: 

Ելնելով սահմանադրական այդ ուղղումներից` հիմնական ընդդիմադիր ուժ Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության (ԺՀԿ) նախագահ Քեմալ Քըլըչդարօղլուն 2011թ. դեկտեմբերին հայտարարեց, որ 2012թ. Թուրքիայում պետք է անցկացվեն նախագահական ընտրություններ: Նա դա հիմնավորեց նրանով, որ 2011թ. հունիսի 12-ին Թուրքիայում անցկացվել են խորհրդարանական ընտրություններ (4 և ոչ թե 5 տարի անց), ինչը նշանակում է, որ դրանց վրա արդեն ազդել են սահմանադրական ուղղումները (խորհրդարանական նախորդ ընտրությունները Թուրքիայում անցկացվել էին 2007թ.): Քըլըչդարօղլուի այդ պահանջին միացավ Թուրքիայի մյուս հիմնական ընդդիմադիր ուժի՝ Ազգայնական շարժում կուսակցության (ԱՇԿ) առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին3:

Սակայն իշխող Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը (ԱԶԿ) պնդեց, որ Աբդուլա Գյուլը 2007թ. Թուրքիայի նախագահ է ընտրվել 7 տարով և պաշտոնավարելու է մինչև 2014թ.։ 2012թ. հունիսին Թուրքիայի Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) հաստատեց, որ Գյուլը պետք է պաշտոնավարի 7 տարի` դրանով իսկ վերջակետ դնելով տվյալ հարցի շուրջ ծագած վեճերին և բացառելով 2012թ. օգոստոսին նախագահական նոր ընտրությունների անցկացումը։ Սակայն ուշագրավն այն էր, որ ՍԴ-ն Գյուլին տվեց վերընտրման իրավունք, բայց արդեն 5 տարի ժամկետով4: ՍԴ այս որոշումը կարող է զարմանալի թվալ, քանի որ մի կողմից՝ հաստատվեց, որ Գյուլը նախագահ է ընտրվել 7 տարով (հին կարգով` առանց վերընտրման իրավունքի), սակայն դրա հետ մեկտեղ նրան տրվեց վերընտրման իրավունք, ինչը բացառված էր նախկինում: Դա, թերևս, պայմանավորված է նրանով, որ (իր հակաիշխանական կեցվածքով աչքի ընկած) ՍԴ-ն դրանով իսկ փորձեց նախագահի թեկնածուի առաջադրման (Էրդողան-Գյուլ) հարցում հետագա հնարավոր տարաձայնություններ առաջացնել ԱԶԿ ներսում, ինչպես նաև ակնհայտորեն ցույց տվեց, որ նախընտրում է ԱԶԿ-ի կողմից մեղմ և կանխատեսելի Գյուլի, քան պոռթկուն ու անկանխատեսելի Էրդողանի թեկնածության առաջադրումը:

Սակայն 2014թ. ապրիլի կեսին Գյուլը հայտարարեց, որ չունի քաղաքական պլաններ ապագայի վերաբերյալ: Գյուլն ընդգծեց, որ զբաղեցրել է պետական կարևոր պաշտոններ (վարչապետ, արտգործնախարար, նախագահ), ինչի համար հպարտ է5: Հունիսի վերջերին Գյուլը հայտարարեց, որ չի առաջադրելու իր թեկնածությունը նախագահական ընտրություններում` ընդգծելով, որ այդ մասին վարչապետ Էրդողանին հայտնել է մարտին6: Կարելի է կարծել, որ վերջին շրջանում հակաէրդողանյան կեցվածքով աչքի ընկած և նրա հետ բազում տարաձայնություններ (արտաքին քաղաքականություն, նոր Սահմանադրություն, սոցցանցերի արգելափակում և այլն) ունեցող Գյուլն այլևս


Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

Հայ-թուրքական ուղիղ շփումներ, բայց ոչ ավելին
15:56, 25 հուն
Հայ-թուրքական ուղիղ շփումներ, բայց ոչ ավելին

Հայ-թուրքական հարաբերությունները կշարունակեն մնալ վերականգնման փուլում, բայց դեռ երկար ժամանակ չեն վերականգնվի։

Ակօսում հրապարակվել է «Փաշինյանի այցը և սպասելիքները» խորագրով հոդված
12:30, 19 հուն
Ակօսում հրապարակվել է «Փաշինյանի այցը և սպասելիքները» խորագրով հոդված

Թերթի խմբագիր Տանձիկյանը ներկայացնում է, թե որը կարող է լինել այս «աշխատանքային այցի» օրակարգը, հատկապես, երբ տարածաշրջանը կրկին պատերազմի մեջ է Իրանի վրա Իսրայելի հարձակման պատճառով:

Իսրայելի հետ հարաբերությունները՝ մարտահրավեր թուրք-ադրբեջանական «եղբայրությանը»
15:46, 03 հուն
Իսրայելի հետ հարաբերությունները՝ մարտահրավեր թուրք-ադրբեջանական «եղբայրությանը»

Մայիսի վերջին մի խումբ ակտիվիստներ Ստամբուլում բողոքի ակցիա են իրականացրել Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերության՝ SOCAR-ի գրասենյակի առջև։

Ուղիղ խոսք

Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն

Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն

ամենաշատ ընթերցված

Անիի Մայր տաճարը վերանորոգումից հետո կգործի որպես թուրքական մզկիթ
Անիի Մայր տաճարը վերանորոգումից հետո կգործի որպես թուրքական մզկիթ

Բացարձակապես չի նշվում, որ միջնադարյան այդ քաղաքն ու եկեղեցին հայկական են։

Պատրիարք Մաշալյան. «Եթե Ստամբուլում լինեի, կընդունեի Փաշինյանին և կհայտնեի իմ առարկությունները»
Պատրիարք Մաշալյան. «Եթե Ստամբուլում լինեի, կընդունեի Փաշինյանին և կհայտնեի իմ առարկությունները»

Պատրիարքարանի փակ լինելու վերաբերյալ Մաշալյանն ասել է, որ այդ հարցում Հայաստանը թույլ էր տվել արարողակարգային սխալ:

Էրդողան. «Կովկասը դառնալու է խաղաղության կենտրոն»
Էրդողան. «Կովկասը դառնալու է խաղաղության կենտրոն»

Այդ մասին հայտարարել է Թուրքիայի նախագահը Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Ստեփանակերտում «Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության» 17-րդ գագաթնաժողովի շրջանակներում։

Էրդողանը մեկնել է Ստեփանակերտ
Էրդողանը մեկնել է Ստեփանակերտ

Թուրքիայի գլխավորած պատվիրակությունը մասնակցելու է «Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության» 17-րդ գագաթնաժողովին:

Թուրքիայում անցկացվում են «Անատոլիական արծիվ 2025» վարժանքները
Թուրքիայում անցկացվում են «Անատոլիական արծիվ 2025» վարժանքները

Վարժանքներին մասնակցում են Ադրբեջանը, Հունգարիան, Հորդանանը, Կատարը, Սաուդյան Արաբիան, ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ն։

լուսանկարներ

picture Անտառային հրդեհներ Թուրքիայի 23 նահանգներում

տեսանյութեր

picture Եպիսկոպոս Մաշալյանը հարցազրույց է տվել Ermenihaber.am-ին
Եղանակ

Օրացույց

Հարցումներ

Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:

Այո0%
Ոչ0%
Չգիտեմ36.1%
Կբացվի ավելի ուշ63.9%

արտարժույթ

EURTRYUSD
549.8490.05485.12

ERMENİ HABER AJANSI

Հակիրճ ԵՎ ստույգ

  • Կայքի մասին
  • Կապ
  • Ցեղասպանություն
  • Ղարաբաղ
  • Ռազմական
  • Խոսք
  • Հոդված
  • Facebook
  • Youtube
  • Twitter
  • RSS
© Copyright EH ermenihaber.am 2015
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են
  • Facebook
  • Twitter
  • Youtube
  • RSS
{"core.poll.vote_empty":"core.poll.vote_empty"}