Թուրքիան ըստ էության առաջինն է դատապարտել Հայոց ցեղասպանությունը

Հոդված06:43, 25 Ապրիլ 2013

Թուրքիան ըստ էության առաջինն է դատապարտել Հայոց ցեղասպանությունը

Տարբեր մակարդակներով ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանն ուղղված հայկական ջանքերինզուգընթաց, թուրքական կողմն ավելի է ակտիվացնում իր որդեգրած ժխտողականքաղաքականությունը: Եվ դա անում է այն պայմաններում, երբ առկա են բազմաթիվ ու տարաբնույթփաստեր, որոնք գալիս են ապացուցելու, որ կատարվածը ցեղասպանություն է, ընդ որում՝ նախապեսծրագրված: Իր ժխտողականության քաղաքականության ճանապարհին Թուրքիան ոչնչի առջև կանգ չիառնում` հաշվի չառնելով նույնիսկ այն հանգամանքը, որ սուլթան Մեհմեդ 6-րդ Վահիդեդդինի 1919թվականի հատուկ հրամանով երիտթուրք դահիճների նկատմամբ սկսած դատավարությամբ Թուրքիանփաստացի ճանաչել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը:

1918 թվականի Մուդրոսի զինադադարից հետո Կոստանդնուպոլսում սկսված դատավարությամբերիտթուրք ղեկավարները պատասխանատվության կանչվեցին Օսմանյան կայսրությունը առաջինհամաշխարհային պատերազմի մեջ ներքաշելու և հայերի կոտորածն ու տեղահանությունըկազմակերպելու մեղադրանքով: 1919-ի ապրիլի 27-ին Կ.Պոլսում սկսված և հունիսի 25-ին ավարտված դատական նիստերի ժամանակ մեղադրանք առաջադրվածների թիվը միայն «Միություն և առաջադիմություն» կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի և երիտթուրքական կառավարության անդամների շրջանում կազմում էր 31 մարդ, որոնցից 11-ին դատել են հեռակա կարգով, իսկ 20-ը ներկա են եղել դատավարության նիստերին:

Ստորև ներկայացնում ենք «Միություն և առաջադիմություն» կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի և երիտթուրքական կառավարության անդամների ամբողջական ցուցակը, որտեղ նշվածները մեղադրվել են հանցագործության մեջ:

Հեռակա կարգով դատապարտվածներ

1.Թալեաթ փաշա – ներքին գործերի նախարար, Մեծ վեզիր (1917-1918)

2.Էնվեր փաշա – ռազմական նախարար

3.Ջեմալ փաշա - ծովային նախարար

4.Բահաեդդին Շաքիր բեյ – «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի նախագահ

5.Դոկտոր Նազըմ բեյ – հանրակրթության նախարար, «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի անդամ

6.Ջավիդ բեյ – ֆինանսների նախարար

7.Սուլեյման Էլբիստանի բեյ – հողագործության և առևտրի նախարար, (1915-1917)

8.Մուստաֆա Շերեֆ բեյ - հողագործության և առևտրի նախարար, (1917-1918)

9.Օսկան Էֆենդի բեյ – փոստի և հեռագրության նախարար (1914-1917)

10.Դոկտոր Ռուզուհի Էֆենդի – կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ

11.Ազիզ Էֆենդի - հասարակական անվտանգության նախարար, «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի անդամ

Դատարանում ներկա գտնված մեղադրյալներ

1.Սայիդ Հալիմ փաշա – Մեծ վեզիր (1913-1916)

2.Միհդատ Շյուքրի բեյ – կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար

3.Ահմեդ Ջևադ բեյ – Կ.Պոլսի պարետ, «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի անդամ

4.Աթիֆ բեյ – Անկարայի պատգամավոր, «Թեշկիլաթը մահսումե»-ի անդամ

5.Զիա Գյոքալփ - կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ

6.Քյուչուք Թալեաթ - կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ

7. Ռիզա բեյ - կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ, «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի անդամ

8.Իբրահիմ բեյ – մեջլիսի նախագահ

9.Հայրի Էֆենդի – շեյխ ուլ-իսլամ

10.Մուսա Քյազիմ Էֆենդի - շեյխ ուլ-իսլամ

11.Խալիլ Էֆենդի – արդարադատության և արտաքին գործերի նախարար

12.Ահմեդ Նեսիմի բեյ – արտաքին գործերի նախարար (1917-1918)

13.Իսմայիլ Ջանփոլատ բեյ – ներքին գործերի նախարար (1917-1918)

14.Աբբաս Հալիմ փաշա – հասրակական աշխատանքների նախարար (1915-1917)

15.Ալի Մյունիֆ բեյ – հասարակական աշխատանքների նախարար (1917-1918)

16.Շյուքրի բեյ – հանրակրթական նախարար, «Թեշքիլաթը մահսումե»-ի անդամ

17.Քեմալ բեյ – պարենավորման նախարար, կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի անդամ

18.Հյուսեյն Հաշիմ բեյ – փոստի և հեռագրատան նախարար (1917-1918)

19.Ռիֆաթ բեյ – սենատի նախագահ

20.Մեհմեդ Էսադ Էֆենդի – շեյխ ուլ-իսլամ

Ռաֆայել Սահակյան

Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

15:56, 25 հուն

Հայ-թուրքական ուղիղ շփումներ, բայց ոչ ավելին

Հայ-թուրքական հարաբերությունները կշարունակեն մնալ վերականգնման փուլում, բայց դեռ երկար ժամանակ չեն վերականգնվի։

12:30, 19 հուն

Ակօսում հրապարակվել է «Փաշինյանի այցը և սպասելիքները» խորագրով հոդված

Թերթի խմբագիր Տանձիկյանը ներկայացնում է, թե որը կարող է լինել այս «աշխատանքային այցի» օրակարգը, հատկապես, երբ տարածաշրջանը կրկին պատերազմի մեջ է Իրանի վրա Իսրայելի հարձակման պատճառով: