Մշակութային11:38, 10 Ապրիլ 2013
Սևան Նիշանյանը` թուրքերեն լեզվի օտարաբանությունների շուրջ

Պոլսահայ
անվանի մտավորական, լեզվաբան, գրող Սևան Նիշանյանը զբաղվել է քրդերեն լեզվից
փոխառած և թուրքերեն լեզու ներմուծված բառերի
ուսումնասիրմամբ: Ժամանակից թուրքերենի բառարանների ծագուբնաբանական կառույցներն ի
հայտ բերող Սևան Նիշանյանն այդ թեմայով իր բլոգում գրառում է կատարել: Քրդերենից
թուրքերենի փոխառած մի շարք բառեր է ներկայացրել:
«Քանի
որ, քրդերը և թուրքերն ավելի քան 1000 տարի շփվում են միմյանց հետ, փոխադարձաբար
բառեր յուրացնելը հեշտ գործըթնաց է դարձել»,- նկատել է տալիս Նիշանյանը:
«Ժամանակակից
թուրքերենի ծագուբնաբանական բառարանը» ենթավերնագրով հրատարակված «Բառերի
տոհմածառը» գրքում Սևան Նիշանյանը գրել է, որ թուրքերենն այլ լեզուներից ռեկորդային թվով բառեր է փոխառել, նորերն է ստեղծել, և աշխարհի
ամենակոսմոպոլիտ լեզուն է: Հեղինակը մեջբերել է թուրքերեն և քրդերեին լեզուների
միջև եղած կապի մասին վկայող որոշ փոխառություններ:
Դրանք են՝ buyur, bu kadardır, Berdel, biji, cacık, dalavere, dengbej, gundu, halay, ya herru, ya merru, heval, hizmakeko, keleş, kıro, kırve և այլն: Նա նաև նշել է, որ կա մոտ 40 բառ, որոնք հնարավոր չէ կիրառությունից դուրս բերել:
Թուրքերենի
և քրդերենի այս չափ փոխկապակցված լինելը գրող Նիշանյանը բացատրում է երկու ազգերի
միջև եղած դարավոր սերտ կապի առկայությամբ: Նա նաև բառերi մի քանի խմբեր է
առաձնացրել, որոնց համաձայն գոյություն ունի ժարգոնային, մշակույթից ներթափանցված, օտարազգիների կենցաղի
ոլորտից փոխառվնած և հատուկ տերմինոլոգիայի բառեր: Թուրքերենում այսչափ
օտարաբանությունների առկայությունը լեզվաբանը բացատրում է նրանով, որ գրեթե 900
տարի Թուրքիայի վերնախավը տիրապետել է պարսկերեն լեզվին:
Նշենք,
որ ոչ վաղ անցյալում գրող Սևան Նիշանյանը կալանավորվել էր և 10 ամիս անցկացրել է
բանտում իր պահպանության տակ գտնվող Շիրինջեյի տները վերանորոգելու համար:
Ermenihaber.am
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

Ֆիլմը լինելու է Թուրքիայի և Հայաստանի միջև առաջին համատեղ լիամետրաժ ֆիլմարտադրանքը:

Արա գյուլերի մրցաշարում առաջին տեղը գրավել է Ստամբուլում գործող հայկական «Կենտրոնական» ավագ դպրոցի սան Մարինա Աբդը:

Սերիալը կհեռարձակվի «Լույս TV»-ի եթերում՝ հայերեն հնչողությամբ և թուրքերեն ենթագրով։
Ուղիղ խոսք

Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Հոդվածում նշվում է, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը ցամաքով իրար կապող միջանցքի թեման կրկին օրակարգում է։
Ֆաթիհ Էրբաքանը պնդել է, որ Իսրայելին պիտի պատասխանել իրեն հասկանալի լեզվով։
«Kharabakh Records» տելեգրամյան ալիքը գրել է. «Թուրքիայի մամուլից նման բան չէինք սպասում»։
Թուրքիայի նախագահը նշել է, որ Անկարան պատրաստ է ցուցաբերել ցանկացած աջակցություն, այդ թվում՝ միջնորդություն։
Գերմանիան խստացրել է սահմանային միջոցառումները, քանի որ թուրքերը կազմում են անօրինական ներգաղթի հոսքի զգալի մասը։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |