ERMENI HABER AJANSI

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ani Badalyan, Rusya Dışişleri Bakanlığı resmi sözcüsünün açıklamasına tepki gösterdi.

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Rusya Dışişleri Bakanlığı resmi sözcüsünün açıklamasının şaşkınlık yarattığını ve hayal kırıklığına uğrattığını belirtti ve bu konuda önemli ayrıntıları sundu.

"Rusya Dışişleri Bakanlığı resmi sözcüsünün, Laçin Koridoru'ndaki durumun, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıdığı yönündeki açıklamaları, Almatı Deklarasyonu'na atıfta bulunarak Ekim 2022'de Prag'da yapıldı ve ardından Rus barış güçlerinin Karabağ Ermenileri'nin hakları ve güvenliği konusundaki olası etkisi meselesi, şaşkınlık ve hayal kırıklığı yarattı. Bilindiği gibi, Karabağ sorunu asla Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki bir toprak anlaşmazlığı olmamıştır ve her zaman Karabağ halkının hakları ve güvenliği meselesi olarak kalmıştır.

2022 yılı Ağustos ayında Ermeni tarafı, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin düzenlenmesine ilişkin Rus projesini kabul etti, bu projeye göre Dağlık Karabağ'ın statüsünün belirsiz bir süre boyunca ertelenmesi gerekiyordu. Azerbaycan bu projeyi reddetti ve aynı zamanda (31 Ağustos'ta Brüksel'de olduğu gibi) Dağlık Karabağ ile ilgili Ermenistan ile herhangi bir müzakerenin yapılmasının niyetinde olmadığını açıkladı ve birkaç gün sonra, 13 Eylül'de, Ermenistan'ın egemen topraklarına karşı askeri saldırıya başvurdu. Rus tarafı, Azerbaycan'ın reddetmesinden sonra sadece kendi önerisini yerine getirmedi, aynı zamanda Ermenistan'ın resmi yardım talebine karşılık vermedi, çünkü bu, ikili hukuki anlaşmalara dayalı olarak Ermenistan'a yardım edilmesi gerektiğine dair Ermenistan'ın mektubunu yanıtlamadı. Dahası, Rusya Federasyonu, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki devlet sınırının çizilmediği yanılsama gerekçesiyle Ermenistan'a saldırıyı kayda almamış gibi davranarak, Ermenistan'ın egemen topraklarına yönelik açık saldırıyı yanlış bir bahaneyle destekleyerek yanıtlamadı, böylece Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sınırların var olmadığı ve bu nedenle Ermenistan'ın sınırlarına saldırmanın da zor olduğu son derece tehlikeli bir tez konusundaki yanılsamayı desteklemiş oldu. Benzer bir ruh haliyle Ermenistan'ın benzer bir açıklaması, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (ODKB) çerçevesinde de uygun bir yanıt almadı.

Bu koşullarda, 6 Ekim 2022'de Prag'da Ermenistan ve Azerbaycan, 1991 yılında Sovyet devletleri arasında, Ermenistan, Azerbaycan ve Rusya dahil olmak üzere, birbirlerinin toprak bütünlüğünü tanıyan Almatı Deklarasyonu'na sadık olduklarını onayladılar. Bu, Prag'da yeni bir şey kararlaştırılmadığı anlamına gelmiyor: Ekim 2022 itibarıyla Almatı Deklarasyonu yaklaşık 31 yıldır yürürlüktedir. Prag Anlaşmaları ve 9 Kasım 2020 tarihli üçlü açıklama metninde bir değişiklik yapılmadı. Tek fark, Prag görüşmesinin sonucunda AB'nin, sınırların istikrarına katkıda bulunmak amacıyla Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki devlet sınırının Ermenistan tarafında bir gözlem misyonu konuşlandırma kararı almış olmasıdır.

Rusya, defalarca, özellikle 9 Kasım 2020'de imzalanan üçlü açıklama sonrasında, Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıdı ve en son ve muhtemelen en önemli belge olan Azerbaycan ile stratejik ilişkileri tesis eden belgede Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tanıdığını belirtti.

Laçin Koridoru, 12 Aralık 2022'de Rus barış gücünün denetim bölgesinde Azerbaycan yetkilileri tarafından düzenlenen sahte protesto eylemlerinin sonucu olarak kapatıldı. Nisan 2023'te Azerbaycan tarafı, Rus barış güçlerinin denetiminde bulunan bir bölgede yasadışı bir kontrol noktası kurdu. Bu eylemler, üçlü anlaşmayı açıkça ve cüretkârca ihlal ettiği halde Rusya Federasyonu'ndan herhangi bir karşılık almadı. Bunun yerine, Rus barış güçleri, 15 Haziran 2023'te Azerbaycan bayrağını kendi misyonları ve sorumluluk alanlarının ötesine çıkarma girişimini destekledi ve hemen ardından Laçin Koridoru'nun tamamen kapanmasına yol açarak Dağlık Karabağ'da gerçek bir insani felakete yol açtı.

Bu tür keyfiyetlerin, Rus barış güçlerinin varlığında Dağlık Karabağ'da yeni bir şey olmadığını belirtmek gerekir. 11 Aralık 2020'de Dağlık Karabağ'da Rus barış güçlerinin temsilcilerinin izni ve katılımıyla temas hattının ihlal edilmesi, Hatzaberd ve Hin Tagher köylerinin yasadışı olarak işgal edilmesi, 60 Ermeni askerinin Bakü'ye nakledilmesi olayı gerçekleşti. Ardından 6 Ekim 2022'de anlaşmalar gerçekleştirilmedi. Aynı durum, 24 Mart 2022'de Parukh ve 1 Ağustos 2022'de Saribaba'daki olaylar için de geçerlidir. Bu olaylar, Rus barış güçlerinin varlığında Dağlık Karabağ'daki temas hattının ihlali, Rus barış güçlerinin bulunduğu yerlerde tarım işçilerinin taciz edilmesi (ki bunlardan biri Marqert köyünden bir traktör sürücüsünün öldürülmesiyle sonuçlandı), Rus barış güçleri tarafından gözlemevi ve hoparlörlerin kullanılmasıyla Dağlık Karabağ halkının tehdit edilmesi, binlerce ateşkese uymama ihlali içerir. Bu mantık, devam etmektedir.

Rus Dışişleri Bakanlığı temsilcisine, Laçin Koridoru'nun kapatılmasını önlemek veya kapatıldıktan sonra yeniden açmak için Rus barış güçlerinin herhangi bir eylemi olmadığı durumda, olayların gelişimiyle ilgili manipülasyonlardan kaçınma çağrısında bulunuyoruz ve böylece durumu daha da karmaşık hale getirmiyoruz.

Aynı zamanda, Ermenistan Cumhuriyeti'nin bölgesel istikrarın, toprak bütünlüğüne ve sınırların karşılıklı tanınmasına dayalı olarak kurulmasına bağlı olduğunu teyit etmeyi gerekli buluyoruz. Aynı zamanda Laçin Koridoru'nun açılmasını, 9 Kasım 2020 tarihli üçlü anlaşma ve Uluslararası Adalet Divanı kararlarına dayanarak, Dağlık Karabağ'da insani felaketi önlemek ve Bakü-Stepanakert arasındaki tüm mevcut sorunları uluslararası gözetim altında diyalog yoluyla çözmek için kesinlikle gereklilik olarak görüyoruz." – dedi Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ani Badalyan.