ERMENI HABER AJANSI

Azerbaycan, Artsakh (Karabağ) ve Nakhijevan’ın Ermeni mültecilerinin sesini, onların beklentilerini ve taleplerini duyurulur hale getirmek amacıyla Yerevan’da “Azerbaycan saldırganlığının eski ve yeni mültecileri: geçmişi, bugünü ve geleceği” adlı konferansının çalışmalarına start verildi.

Konferans sırasında ortak bir deklarasyon kabul edildi.  Anılan deklarasyonda 1988-1991 yıllarında Sovyet Azerbaycanı ve 1992 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti’nde devlet tarafından teşvik edilen soykırım eylemlerinin (Sumgayıt, Bakü, Kirovabad Ermeni katliamları) herhangi bir hukuksal işleme, sorguya tabi tutulmadığı belirtildi.

Azerbaycan’ın soykırımcı politikasının sonucunda o yıllarda yüzbinlerce Ermeni Ermenistan’a göç etmeye mecbur kaldı, mülteci statüsü aldı, yada farklı ülkelere kaçıp iltica başvurusunda bulundular.

Ayrıca, deklarasyonda 1988 yılından sonra da Azerbaycan ve Nakhijevan’da devlet politikası düzeyinde Ermeni fobisi ve Ermeni karşıtlılığı, hesaplaşma tehditleri devamlı arttığını davurgulandı.

“1988-1992 yıllarından sonra 30 sene içinde Azerbaycan’ın Ermeni karşıtı, ırkçı politikası sadece artmış ve daha da belirgin hale gelmiştir. 27 Eylül 2020 tarihinde Artsakh’a karşı Azerbaycan’ın başlattığı 44 günlük savaşın sonucunda ise Artsakh’tan yüzbinlerce Ermeni zorla yerlerinden edinmiş ve Ermenistan’da, başka ülkelerde ilticada bulunmuş. Artsakh’ta ise ülkenin içinde yerlerinden, evlerinden edilen insanlar meydana gelmiş ve böylece Ermenistan Cumhuriyeti’nde, Artsakh’ta (Karabağ) mültecilerle ilgili vahim sorunlar ortaya çıkmıştır. Azerbaycan’dan ve Artsakh’tan zorla yerlerinden edilmiş ve zorla göçe maruz bırakılmış yurttaşlarımızın ciddi bir şekilde siyasi, hukuksal, sosyal, ekonomik ve hümaniter(insani) desteğine ihtiyaçları var. Artsakh’ta kalan Ermeniler ise Azerbaycan’ın çok ciddi askeri tehdidi altında kalmaya devam ediyorlar․”

Deklarasyona göre Ermenistan Cumhuriyeti ve Artsakh Hükümetleri, Azerbaycan’da gerçekleştirilen soykırım eylemlerinden dolayı Azerbaycan’ı sorumlu tutmak ve Azerbaycan’dan tazminat talebinde bulunmak amacıyla uluslararası siyasi ve hukuki (uluslararası yargı süreci de dahil olmak üzere) süreç başlatmalı.

Azerbaycan'dan ve Artsakh'tan kaçmış ve zorunlu yerinden edilmiş olan Ermenilerin çiğnenmiş haklarının ve faydalarının koruması Ermenistan ve Artsakh Cumhuriyetleri'nin önceliği tanınmalı. Zorunlu yerinden edilmiş olan kişilerin bütün zararları eşit ve adil bir şekilde tazminata tabidir. 

"Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Azerbaycan'ın devamlı mülteciler doğuran politikasını ve bundan çıkan tehditlerini ele almayı öneriyoruz. 2020 yılının Azerbaycan tarafından başlattığı savaşın askeri saldırısı ardından mülteci olan bütün Artsakhlılar ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerce talep edilen gerçek daimi güvenceleri alarak kendi topraklarına dönmeye ihtimal olmalıdır".

Nikol Paşinyan'ın başkanlık ettiği Ermenistan hükümeti "Mültecilerin sorularıyla" ilgilenen bir devlet kurumunu, teşkilatını veya devlet kurumunun yapısal bölümünü oluşturmaya çağrılıyor. Onun desteğiyle Ermeni mültecilerin soruları hakkında milli veya resmi politika strateji veya doktrin tasarısı hazırlanacak ve ele almak üzere ilgili kamuoyuna sunulacaktır. 

Daha sonra bu strateji veya doktrin, Ermenistan Cumhuriyeti tarafından yürütülen devlet politikasının bir parçası olacak.

Deklarasyonda "Tarafımızdan dile getirilen soruların çözümüne destek vermek ve bizi bu konuda etkili bir işbirliğine dahil etmek için uluslararası teşkilatlara, özellikle BM Güvenlik Konseyi'ne, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne, AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlığı yapan ülkelerin yetkililerine, Ermenistan'da akredite olan diplomatik misyonlarının yönetmenlerine başvuruyoruz", deniliyor.