• Hakkımızda
  • İletİşİm
  • Soykırım
  • Karabağ
  • Askerİ
  • Alıntı
  • Makale
05 Eylül, 2025
Cuma 07:03
Tür|Հայ|Pуc

ERMENI HABER AJANSI

Kısa ve öz
  • Röportaj
  • Ekonomİ
  • Polİtİka
  • Toplum
  • Kültür
  • Eğİtİm
  • Bölge
  • Dünya
  • Hukukİ
  • Spor

Kültür10:32, 31 Ağustos 2021

Bir ‘vandalizm’ öyküsü: Ermeni mezarlıkları ve kiliseleri

Bir ‘vandalizm’ öyküsü: Ermeni mezarlıkları ve kiliseleri

"Ermenilerden miras kalan yapılar her geçen gün keyfice tahrip ediliyor. Yetkililer, tarihî mezarlıkları ve kiliseleri kaderine terk ediyor.

Van’ın Tuşba ilçesinde Ermeni mezarlığının iş makineleriyle tahrip edilmesi, mezar taşlarının ve kemiklerin ortaya saçılmasıyla birlikte “farklı inançlara” saygı yeniden tartışılmaya başlandı. Ortak yaşam yerine “tek tip yaşamı” dayatan aklın, kültürel yapıları da hedef aldığı bir kez daha açıklık kazandı.

Küçük Asya’nın otokton bir halkı, binlerce yıldır yaşadığı mekândan koparıldı. Mallarına el koyuldu, göç yollarında tecavüze uğradı, köleleştirildi ve nehirlere atıldı. Göç ettirildiği yerlerde kitlesel kıyımlara maruz kaldı. Geriye sadece “metruk” inanç merkezleri ve mezarlıklar kaldı. Ermenice tabiriyle Hayastan adeta yetim kaldı. Bazen Ermeni şair Yeğişe Çarents’in şu dizelerini duyar gibi oluyoruz:  “Yaramızdan sızan kanlar yüreğimi yaksa bile / Güneşli ve yetim yârim: Hayastan’a vurgunum ben.”

Bir asır önce dönemin devlet ricalinin deyimiyle “izale-i vücuda (bedenin ortadan kaldırılması)” uğrayan Ermeni halkı, şimdilerde “izale-i âsâra (yapıların ortadan kaldırılması)” maruz kalıyor. 2017 yılında Van’ın Edremit ilçesinde kayyım tarafından tarihî höyüğün ve Ermeni mezarlığının üzerinde “tuvalet” yapıldığına tanık olmuştuk. Birkaç gün önce ise Tuşba’nın Lezk (Kalecik) Mahallesi’nde Ermeni mezarlığının iş makineleriyle tahrip edildiğine tanıklık ettik. Van’ın Ermeni mitolojisi açısından nerdeyse kutsal bir mekân olduğu malûm. Ermeni halkının destansı kahramanı Hayk’ın Babil Kralı Bel ile yaptığı savaşın sirayet ettiği yerlerden biridir Van. Bu mukaddes toprağa az da olsa bir “tahammül” bekleniyordu. Ermeni halkının ölülerine dahi tahammül etmeyen bir “hikmet-i hükümet”, acaba ortak bir yaşam inşa edebilir mi?

Van’daki manzaranın bir benzeri daha önce Azerbaycan Culfa’da bulunan Ermeni mezarlığının başına da geldi. Mezarlık, tepkilere rağmen bir “atış poligonuna” çevrildi.  Adına hastalıklı Pantürkist refleks mi denir, yoksa kronikleşmiş Ermeni fobisi mi denir? Gerçek şu ki ülserli kafalar, kuşlara konan kötü huylu bir kene gibi Küçük Asya’nın kültürel mirasını yok ediyorlar.

Bir başka öykü de İstanbul’da Surp Agop Mezarlığı ve Kilisesi’nin arazisiyle ilgili. Rober Koptaş, bu konuyu Yesayan Salonu’nda Tamar Nalcı ve Emre Can Dağlıoğlu ile enine boyuna konuşmuştu. Küçücük bir türbeyi dahi koruma altına alan, onaran ve halkı dualara davet eden “hoşgörü bezirgânları”, İstanbul’un göbeğinde tarihî bir mekâna “Sodom” şehri muamelesi yaptılar ve yapmaya devam ediyorlar.

Peki, yönetici erk böyle bir yol izlerken Küçük Asya “milleti” ne yapıyor? Panorama çok da iç açıcı değil. Memleketin her cenahında özellikle kiliselerle ilgili sonu gelmez bir vandalizme tanık oluyoruz. Asianews adlı haber sitesi bu konuyu son günlerde işliyor. Mesela Urfa Germuş’ta Surp Asdvadzadzin Kilisesi’nde “barbekü partisi” verildi. Defineciler tayfası, Kayseri Surp Toros Kilisesi’ni kazıp duvarlarına sprey boyayla yazı yazdı. Kalem kullanmasını dahi bilmeyen güruh, kutsal bir mekânın ikonalarla süslü duvarını okul tahtasına çevirebiliyor. Hatta Bursa’da bir kilisenin motel veya müze yapılmak üzere satışa çıkarıldığı görüldü. Düşünebiliyor musunuz Kel Yahya gidip II. Beyazıt Camii’ni satın alacak ve motel yapılması için internetten satışa çıkaracak? Tüm Ortadoğu’yu alabora edecek bir ilan olurdu herhalde. Fakat kilise, gönül rahatlığıyla “pazarlanabiliyor.” On binlerce yıl önce Shanidar Mağarası’nda yaşamış bir Neandertal dahi bizden merhametliydi. Maalesef devletin tepesinde keman çalındığında halk da dans ediyor."

MA / İsmet Konak 

Kaynak:   Ermenihaber.am

Bölümün son haberlerİ

Kim Kardashian, Venedik’teki Ermeni Kutsal Haç Katolik Kilisesi’ni ziyaret etti
15:17, 03 Eyl
Kim Kardashian, Venedik’teki Ermeni Kutsal Haç Katolik Kilisesi’ni ziyaret etti

Kilise, San Marco Bazilikası’na çok uzak olmayan Calle dei Armeni sokağında yer alıyor ve Venedik Ermeni cemaatinin ulusal kilisesi olarak biliniyor.

Ermenistan, UNESCO’ya 2 başvuru yapmaya hazırlanıyor
14:01, 03 Eyl
Ermenistan, UNESCO’ya 2 başvuru yapmaya hazırlanıyor

İlk başvuru hakkında UNESCO Dünya Mirası 1972 Sözleşmesi’nin ulusal koordinatörü Harutyun Vanyan ayrıntı vermedi.

Ermenistan ve Çin, kültürel işbirliği programı imzaladı
12:33, 03 Eyl
Ermenistan ve Çin, kültürel işbirliği programı imzaladı

2 Eylül’de Ermenistan Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Bakanı Zhanna Andreasyan, Çin'e yaptığı ziyaret kapsamında Çin Kültür ve Turizm Bakanı Sun Yeli ile bir araya geldi.

Alıntı

İranist Begijanyan, Reisi’nin ifadelerini yorumladı: “Ermenistan'a baskı yapılırsa Tahran müdahale eder”

İranist Begijanyan, Reisi’nin ifadelerini yorumladı: “Ermenistan'a baskı yapılırsa Tahran müdahale eder”

En Çok Okunan

Kim Kardashian, Venedik’teki Ermeni Kutsal Haç Katolik Kilisesi’ni ziyaret etti
Kim Kardashian, Venedik’teki Ermeni Kutsal Haç Katolik Kilisesi’ni ziyaret etti

Kilise, San Marco Bazilikası’na çok uzak olmayan Calle dei Armeni sokağında yer alıyor ve Venedik Ermeni cemaatinin ulusal kilisesi olarak biliniyor.

Forbes: Ermenistan "şarabın anavatanı" unvanının 1 numaralı adayı
Forbes: Ermenistan "şarabın anavatanı" unvanının 1 numaralı adayı

Amerikan dergisi, Ermeni şarapçılığıyla ilgili bir yazı kaleme alarak ülkeyi “şarabın doğum yeri tartışmasının yeni şampiyonu” olarak nitelendirdi.

Ermenistan’da kimse Ermeni Soykırımı'nı inkar etmedi
Ermenistan’da kimse Ermeni Soykırımı'nı inkar etmedi

Ermenistan Parlamentosu Devlet-Hukuk İşleri Daimi Komisyonu Başkanı Vladimir Vardanyan, komisyon toplantısında Ermeni Soykırım konusuna değinmiş oldu.

Paşinyan, eşiyle birlikte II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıldönümüne adanan geçit törenine katıldı (Video)
Paşinyan, eşiyle birlikte II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıldönümüne adanan geçit törenine katıldı (Video)

Bayram etkinlikleri kapsamında Çin Cumhurbaşkanı ve eşinin adından devlet liderlerinin ve onların eşlerinin onuruna resmi bir kabulü düzenlenmiş oldu.

Ermenistan, UNESCO’ya 2 başvuru yapmaya hazırlanıyor
Ermenistan, UNESCO’ya 2 başvuru yapmaya hazırlanıyor

İlk başvuru hakkında UNESCO Dünya Mirası 1972 Sözleşmesi’nin ulusal koordinatörü Harutyun Vanyan ayrıntı vermedi.

Foto

picture Van’ın Akhtamar Adası’ndaki Surp Haç Ermeni kilisesinde ayin yapıldı

Vİdeo

picture Ermeni Soykırımı konulu “Anadolu hikayesi” filmi
Hava durumu

Takvİm

Anket

Bu yıl Ermenistan ile Türkiye devlet sınırı iki ülke vatandaşları için açılır mı?

Evet0%
Hayır100%
Bilmiyorum0%
Daha sonra açılır0%

Pİyasalar

EURTRYUSD
549.8490.05485.12

ERMENİ HABER AJANSI

Kısa ve öz

  • Hakkımızda
  • İletİşİm
  • Soykırım
  • Karabağ
  • Askerİ
  • Alıntı
  • Makale
  • Facebook
  • Youtube
  • Twitter
  • RSS
© Copyright EH ermenihaber.am 2015
Tüm hakları saklıdır
  • Facebook
  • Twitter
  • Youtube
  • RSS
{"core.poll.vote_empty":"core.poll.vote_empty"}