ERMENI HABER AJANSI

Sumgayıt’ın eski sakinleri ve Sumgayıt katliamının tanıkları, bu trajedinin 30. yıldönümünde Ermenistan merkezli  “ArmenPress” haber ajansının basın salonunda geçmişi hatırladı. Tanıklar, Somgayıt’ta yaşanan katliamın Azerbaycan hükümeti tarafından önceden planlanmış olduğundan emindir.

Sumgayıt eski sakini Roya Tovmasyan, olayların başladığı anda ailesiyle evinde bulunduğunu, sokaktan şüpheli gürültüler duyduğunda Azeri komşusunun evine telefonla aramak için girdiği anlattı. Az sonra polisler Azeri komşunun evinin kapısını çalınmış, evde Ermenilerin olup olmadığı sorulmuştur. Komşusu Roya’yı evinde saklamış. Roya komşunun evinde 9 saat beklemiş. Sumgayıt’ta yaşanan çatışmalarda Roya’nın eşi öldürülmüş, babası ise ağır yaralanmıştır.

Roya’nın kızı Ruzan Tovmasyan ise, 1988 yılında 10 yaşında olduğunu söyleyerek, yaşananlarla ilgili şunları anlattı: “O insanlar kapıları kırarak evlere girmeye başladığında babam ve dedem bizi korumaya koyuldu. Babam ve dedem, Azeriler gibi evde bulunan soğuk silahlarla silahlanmıştı. Yaklaşık 8-9 saat en gerçek direnişteydik. Babam, dedem ve iki Ermeni komşularımız direnmekteydi.”

Bir diğer tanık olan Karine Meclumyan ise o gün kız kardeşi ile sinemaya gittiğini anlattı: “Bazı kişiler gelip filmi yarıda durdurarak Ermenileri sahneye çağırdı. Sonra seyircilerden biri hemen filmin devamını talep etti, biz de acilen eve döndük. Yolda herkes Ermenilere ölüm” diye bağırıyordu. Eve gelerek herkesi karyolanın altına sakladım ve delice vurulan kapıyı açtım. Beni ve ailemin üyelerini gaddarca dövdüler, sonra beni hastaneye kaldırdılar. Ertesi gün askerler Ermenileri götürmeye geldi. O zaman aslında neler yaşandığını anladım.”

Hatırlanacağı üzere, 27-29 Şubat 1988 tarihlerinde Bakü’den 20 kilometre uzaklıkta bulunan Sumgayıt kentinde Azerbaycan hükümeti tarafından Ermenilerin kitle katliamları başlatıldı. Katliamlar, Ermenilerin mal mülkünün yağmalanmasıyla eşlik ediliyordu. Üç günlük katliam sırasında binden fazla kşi öldürüldü, yüzlerce insan yaralandı, tecavüz edildi, işkencelere tabi tutuldu. Yaşananlar sonucunda yaklaşık 18.000 kişi evinden göç etti, geride Ermenilere ait olan yüzlerce yıkılmış, yanmış, yağmalanmış evler, dükkanlar, arabalar ve cesetler kaldı.