ERMENI HABER AJANSI

Թուրքիայի վիճակագրական ինստիտուտը (TÜİK) հրապարակել է 2025 թվականի մայիսի գնաճի տվյալները։ Ըստ TÜİK-ի՝ սպառողական գներն աճել են նախորդ ամսվա համեմատ 1.53 տոկոսով, իսկ տարեկան կտրվածքով՝ 35.41 տոկոսով։

Սակայն այս թվերը, թե՛ հասարակության, թե՛ տնտեսագետների շրջանում, մեծ քննադատության են արժանանում՝ «իրական կյանքի թանկացման հետ չհամընկնելու» պատճառաբանությամբ։ TÜİK-ի կողմից օգտագործվող սպառողական զամբյուղի կազմը, գների հավաքման մեթոդաբանությունը և կառույցի ինստիտուցիոնալ անկախությունը լրջորեն կասկածի տակ են դրվում։

Անկախ ակադեմիական մարմին հանդիսացող Գնաճի հետազոտական խումբը (ENAG) մայիսի գնաճը գնահատել է ամսական՝ 3.66%, իսկ տարեկան՝ 71.23 տոկոս։ Այս ցուցանիշները գրեթե կրկնակի գերազանցում են TÜİK-ի տվյալները և համարվում են շուկայում, մասնավորապես՝ սննդամթերքի, վարձավճարների և էներգիայի ոլորտներում տեղի ունեցող իրական գնաճի ավելի ճշգրիտ արտացոլում։

Ստամբուլի Առևտրի պալատը (İTO) նույնպես հրապարակել է մայիսի գնաճի տվյալները։ Ստամբուլի համար հաշվարկված սպառողական գների ինդեքսի համաձայն՝

Ամսական գնաճը կազմել է 2.83 տոկոս,

Տարեկան գնաճը՝ 46.57 տոկոս։ 

Այս թվերը նույնպես զգալիորեն գերազանցում են TÜİK-ի ներկայացրած ցուցանիշը՝ մոտ 11 տոկոսային կետով։

Քաղաքացիների կողմից առաջին անհրաժեշտության ապրանքների, բնակարանի վարձավճարների, տրանսպորտի և սննդամթերքի հասանելիության հարցում զգացվող ծանրաբեռնվածությունը հակասում է TÜİK-ի կողմից ներկայացվող «մեղմ» գնաճային տվյալներին։ Անկախ հաստատությունների և պաշտոնական վիճակագրության միջև առկա մեծ տարբերությունը նորից առաջ է բերում TÜİK-ի հաշվարկների վստահելիության հարցը։

Տնտեսագետները շեշտում են՝ պետական վիճակագրական մարմնի՝ քաղաքական ճնշումներից անկախ և թափանցիկ գործունեությունը կարևոր է տնտեսության հանդեպ վստահությունը վերականգնելու համար։