Թուրքիայում փողոց դուրս գալու արգելքներն ու դրանց կործանիչ հետևանքները

Հասարակական15:57, 08 Նոյեմբեր 2019

Թուրքիայում փողոց դուրս գալու արգելքներն ու դրանց կործանիչ հետևանքները

Թուրքիայում 2015-2016թթ․ քրդաբնակ շրջաններում հայտարարված պարեկային ժամ (փողոց դուրս գալու արգելքների) և դրանց հետևանքների վիճակագրությունը ներկայացնող մի զեկույց է հրապարակվել։ «Կործանված քաղաքներ» խորագրով ներկայացված զեկույցի համաձայն՝ նշված ժամանակահատվածում այդ արգելքի պատճառով շուրջ 400․000 մարդ հարկադաբար տեղահանվել է, ունեզրկվել, աղքատացել։

Խոսքը մասնավորապես Շըրնաք նահանգի Ջիզրե, Սիլոփի և Իդիլ շրջանների, Մարդինի Նուսայբին շրջանի, Հաքքարի նահանգի Յուքսեքօվա շրջանի և Դիարբեքիրի Սուր շրջանի մասին է։ Պարետային ժամերի և բախումների հետևանքով ամենից շատ տուժել են երեխաները, կանայք և ծերերը։

Մասնավորապես 2016-ին Ջիզրեյում հայտարարված 72 օր տևողությամբ պարետային ժամի ընթացքում շրջանից տեղահանվել է 110․000 մարդ, Ջիզրեյի բնակչության թիվը նվազել է մինչև 20․000։ Շուրջ 300 մարդ զոհվել է։

Շըրնաքի Իդիլ շրջանում 43 օր տևած պարետային ժամը հետևանքով բնակչության 80 տկոսը արտագաղթել է Իդիլից։ Իսկ Սիլոփիում արգելքը տևել է 37 օր, որի ընթացքում 29 մարդ մահացել է, 11․000-ը՝ գաղթել, 351 շենք քանդվել է։

Շըրնաք քաղաքի կենտրոնում նույնպես 391 օր պարետային ժամը է գործել։ Քաղաքի 7 թաղամասեր գրեթե հողին են հավասարվել, 64․000 մարդ լքել է իր բնակավայրը։

Հաքքարի նահանգի Յուքսեքօվա շրջանում արգելքը տևել է 79 օր։ Այդ ընթացքում մահացել է 96 մարդ, բնակչության 35 տոկոսը անտուն է մնացել։ Այստեղ տեղի ունեցած բախումների պատճառով շուրջ 5-6․000 շենք է վնասվել, քանդվել կամ այրվել։

Մարդին նահանգի Նուսայբին շրջանում 2016թ․ մարտի 14-ին հայտարարված պարետային ժամը որոշ դադարներով շարունակվել է մինչև 2018թ․ ապրիլի 21-ը։ Նուսայբինի 16 թաղամասերում բախումների հետևանքով ավելի քան 5․000 շենք է ավերվել, շուրջ 45․000 մարդ լքել է շրջանը։

Իսկ Դիարբեքիրի Սուր շրջանում արգելքը գործել է 103 օր։ Վերջին՝ հինգերորդ անգամ հայտարարված պարետային ժամը Սուրում այսօր էլ դեռ գործում է։