Գիտակրթական12:09, 18 Մարտ 2019
Երևանում տեղի է ունեցել «Համշենը հայկական ձեռագրերում» մենագրության շնորհանդեսը
Մարտի 18-ին Երևանի պետական համալսարանում (ԵՊՀ) տեղի է ունեցել «Համշենը հայկական ձեռագրերում» մենագրության շնորհանդեսը: Գիրքը հեղինակել է ԵՊՀ թյուրքագիտության ամբիոնի դոցենտ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ԵՊՀ հայ-օսմանական առնչությունների բաժնի ղեկավար Լուսինե Սահակյանը:
Մենագրության մեջ (363 էջ, 120 էջ գունավոր ներդիր, Համշենի գավառի 15-17-դր դարերի քարտեզ) առաջին անգամ ի մի են բերվել 15-17-րդ դարերում Համշենում ընդօրինակված 20 ձեռագիր մատյան, որոնք պահվում են Մաշտոցի անվան մատենադարանում, Վենետիկի և Վիեննայի Մխիթարյան, Երուսաղեմի հայոց պատրարքարանի ձեռագրատներում, Լոնդոնի Բրիտականական թանգարանի և Ֆիլադելֆիայի «Ազատ» գրադարաններում։
Հեղինակը պատմաբանասիրական քննության է ենթարկել ձեռագրերում համշենցի գրիչների թողած հիշատակարանները, որտեղ ներկայացվում են հայոց Համշեն գավառի պատմության, իշխանության, ժողովրդագրության, տեղանունների և անձնանունների, ժողովրդական հավատալիքների, լեզվավիճակի, բնակչության զբաղմունքի վերաբերյալ։
Այդ մատյանները հաստատում են, որ Համշենը եղել հայոց հոգևոր թեմերից մեկը և կարևոր սրբատեղի, որտեղ ամփոփվել են Սուրբ Վարդանանց աճյունները, պահվել Քրիստոսի վարշամակը և Սուրբ Նշանները։
Մենագրությունը ցույց է տալիս, որ Համշենը եղել է հայ գրչության ուրույն կենտրոն, որտեղ ստեղծված մանրանկարներով և զարդանախշերով ծաղկված բարձրարժեք ձեռագրերը հայոց մշակութային գանձարանի անգնահատելի գոհարներից են։
Ուսումնասիրության մեջ առաջին անգամ համեմատական քննության են ենթարկվել նաև Ստամբուլի վարչապետական գլխավոր արխիվում պահվող Համշենի՝ 15-17-րդ դարերի օսմանյան աշխարհագիր մատյանները։
Գրքում տեղ են գտել գունավոր լուսապատճեններ՝ ձեռագերի համապատասխան էջերից և նկարներ՝ Համշենի բնաշխարհից։ Առաջին անգամ ներկայացվում է նաև Համշենի գավառի՝ 15-17-րդ դարերի մանրամասն քարտեզ, որը կազմվել է Սահակյանի տեղագրական ճշտումների հիման վրա։
Շնորհանդեսի ավարտին տեղի ունեցավ համերգ, որի ժամանակ հնչեցին Համշենի երգեր ու պարեր` արտերկրից ժամանած համշենցի հայտնի երգիչների և հայաստանցի արվետի գործիչների կատարմամբ։
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Այս մասին հայտնել է Թուրքիայի բարձրագույն կրթության խորհրդի նախագահ, պրոֆեսոր Յեքթա Սարաչը։
Նմանաբնույթ առաջին գիտաժողովը տեղի է ունեցել 2016թ. Վրաստանի Մեսխեթ քաղաքում,
Այդ սխալմունքը թուրքական մի շարք լրատվամիջոցներ անվանել են սկանդալային:
Ուղիղ խոսք
Ոմանց ձեռքին միջուկային մարտագլխիկներով հրթիռներ կան, իսկ իմ ձեռքում ինչո՞ւ չպետք է լինեն: Ես դա չեմ ընդունում
ամենաշատ ընթերցված
Համատեղ հայտարարության տակ ստորագրած մտավորականները հայտնել են, որ երբեք չեն ընդունում այն հասկացությունը և գերակշիռ դեր ունեցող այն հասարակարգը, որը փոքր երեխային մարդասպան է մեծացնում։
Իրավաբան Ֆեթհիյե Չեթինը հայտնել է, որ Դինքի հիմնադրամի էլեկտրոնային հասցեին ևս մեկ սպառնալից նամակ է ուղարկվել։
Այս մասին հայտնել է Թուրքիայի խորհրդարանի հայ պատգամավոր Կարո Փայլանը։
Թուրքիայի նախկին փոխվարչապետ, «Ժողովրդավարություն և առաջընթաց» (DEVA) կուսակցության նախագահը արձագանքել է Դինքի կնոջը և հիմնադրամի իրավաբանին ուղարկված սպանության սպառնալիքով նամակին։
Անհայտ անձինք սպառնացել էին սպանել Հրանտ Դինքի այրուն՝ Ռաքել Դինքին և հիմնադրամի իրավաբանին։
Օրացույց
Հարցումներ
Իդլիբի ճգնաժամի պատճառով կվատանա՞ն ռուս-թուրքական հարաբերությունները:
արտարժույթ
| EUR | TRY | USD |
| 549.84 | 90.05 | 485.12 |