Երևանում տեղի է ունեցել «Համշենը հայկական ձեռագրերում» մենագրության շնորհանդեսը

Գիտակրթական12:09, 18 Մարտ 2019

Երևանում տեղի է ունեցել «Համշենը հայկական ձեռագրերում» մենագրության շնորհանդեսը

Մարտի 18-ին Երևանի պետական համալսարանում (ԵՊՀ) տեղի է ունեցել «Համշենը հայկական ձեռագրերում» մենագրության շնորհանդեսը: Գիրքը հեղինակել է ԵՊՀ թյուրքագիտության ամբիոնի դոցենտ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ԵՊՀ հայ-օսմանական առնչությունների բաժնի ղեկավար Լուսինե Սահակյանը:

Մենագրության մեջ (363 էջ, 120 էջ գունավոր ներդիր, Համշենի գավառի 15-17-դր դարերի քարտեզ) առաջին անգամ ի մի են բերվել 15-17-րդ դարերում Համշենում ընդօրինակված 20 ձեռագիր մատյան, որոնք պահվում են Մաշտոցի անվան մատենադարանում, Վենետիկի և Վիեննայի Մխիթարյան, Երուսաղեմի հայոց պատրարքարանի ձեռագրատներում, Լոնդոնի Բրիտականական թանգարանի և Ֆիլադելֆիայի «Ազատ» գրադարաններում։

Հեղինակը պատմաբանասիրական քննության է ենթարկել ձեռագրերում համշենցի գրիչների թողած հիշատակարանները, որտեղ ներկայացվում են հայոց Համշեն գավառի պատմության, իշխանության, ժողովրդագրության, տեղանունների և անձնանունների, ժողովրդական հավատալիքների, լեզվավիճակի, բնակչության զբաղմունքի վերաբերյալ։

Այդ մատյանները հաստատում են, որ Համշենը եղել հայոց հոգևոր թեմերից մեկը և կարևոր սրբատեղի, որտեղ ամփոփվել են Սուրբ Վարդանանց աճյունները, պահվել Քրիստոսի վարշամակը և Սուրբ Նշանները։

Մենագրությունը ցույց է տալիս, որ Համշենը եղել է հայ գրչության ուրույն կենտրոն, որտեղ ստեղծված մանրանկարներով և զարդանախշերով ծաղկված բարձրարժեք ձեռագրերը հայոց մշակութային գանձարանի անգնահատելի գոհարներից են։

Ուսումնասիրության մեջ առաջին անգամ համեմատական քննության են ենթարկվել նաև Ստամբուլի վարչապետական գլխավոր արխիվում պահվող Համշենի՝ 15-17-րդ դարերի օսմանյան աշխարհագիր մատյանները։

Գրքում տեղ են գտել գունավոր լուսապատճեններ՝ ձեռագերի համապատասխան էջերից և նկարներ՝ Համշենի բնաշխարհից։ Առաջին անգամ ներկայացվում է նաև Համշենի գավառի՝ 15-17-րդ դարերի մանրամասն քարտեզ, որը կազմվել է Սահակյանի տեղագրական ճշտումների հիման վրա։

Շնորհանդեսի ավարտին տեղի ունեցավ համերգ, որի ժամանակ հնչեցին Համշենի երգեր ու պարեր` արտերկրից ժամանած համշենցի հայտնի երգիչների և հայաստանցի արվետի գործիչների կատարմամբ։

Աղբյուր` Ermenihaber.am

Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

12:45, 30 մայ

Բերքլիի համալսարանում ադրբեջանցիների ճնշմամբ կրկին չեղարկվել է Արցախի մասին ֆիլմի ցուցադրությունը

Նշենք, որ ֆիլմի ռեժիսորը Սարին Հայրապետյանն է և ֆիլմը պատմում է 11 տարեկան տղայի մասին, ով տեղահանվել էր Արցախից Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև 44-օրյա պատերազմի ժամանակ։