Հասարակական08:33, 10 Ապրիլ 2017
Թուրք վերլուծաբան. «Պետությունը հայ համայնքում ազդեցիկ է, իսկ հայկական հիմնադրամները՝ անզոր»
Թուրք հոդվածագիր Ույգար Գյուլթեքինն անդրադարձել է Թուրքիայի հայոց պատրիարքի ընտրություններին պետության միջամտության հետևանքով հայկական համայնքում առաջացած ճգնաժամին:
Թուրքական «T24» լրատվական կայքում հրապարակված հոդվածում Գյուլթեքինը գրում է, որ հայոց պատրիարքարանն ունի գործող 42 եկեղեցի, հարյուրավոր չգործող խոնարհված եկեղեցիներ և մոտ 20 ծխական համայնք: Պետությունը հայկական համայնքում շատ ազդեցիկ է, քանի որ համայնքին պատկանող հիմնադրամներն անզոր են, իսկ գործող պատրիարք չկա:
Նա ընդգծել է, որ Թուրքիայում չկան իրավական կարգավորումներ, որոնց համաձայն կիրականացվեին հայոց պատրիարքի ընտրության գործընթացը կամ համայնքային հիմնադրամների գործադիր խորհրդի ընտրությունները: Բացի պատրիարքի ընտրություններից մյուս բոլոր խնդիրները հիմնականում լուծվել են՝ իրավական բացերը ու սողանքները օգտագործելով: Բայց այդ իրավական բացերն օգտագործվել են նաև խնդիրների լուծումները ժամանակավոր հետաձգելու համար:
Գյուլթեքինը հիշեցրել է, որ հայոց պատրիարքությունն իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունի: «Պատրիարտքությունը վերածվել է մի աթոռի, որի հետ վեջին 15-20 տարիների ընթացքում բարձրաստիճան պաշտոնյաները չեն հանդիպել, չեն զրուցել, դարձել է մի հաստատություն, որը բանտարկված է եկեղեցու մեջ»:
Վերլուծաբանը համեմատել է, թե ինչպես էր անցկացվում պատրիարքի ընտրություններն Օսմանյան կայսրությունում և հանրապետական Թուրքիայում՝ նշելով, որ նախկինում հայոց պատրիարքարանը նման հարցերը պետական մարմինների հետ չէր քննարկում, մինչդեռ հիմա հարցը քննարկվում է նախագահի մակարդակով:
Նաև հիշեցրել է, որ հանրապետական շրջանում պատրիարքի 4 ընտրություն է անցկացվել, և 4-ի ժամանակ էլ պետությունը Ստամբուլի նահանգապետարանի միջոցով միջամտել է գործընթացին՝ փոխելով կամ ընտրության ամսաթիվը, կամ էլ՝ կանոններն ու ընթացակարգը: «Ամեն անգամ աշխարհիկ պետությունը հիշեցրել է, որ հայ եկեղեցու կանոններն ու ավանդույթներն ավելի լավ գիտի, քան հենց հայ եկեղեցին»:
Գյուլթեքինը, անդրադառնալով այժմ հայկական համայնքի առաջ ծառացած խնդիրներին, նշել է, որ կրոնական փոքրամասնությունների խնդիրների լուծումը հնարավոր է համայնքի ներսում որոշումներ ընդունելու և դրանք առանց խոչընդոտների կյանքի կոչելու ինքնավարությամբ:
«Քանի դեռ կյանքի չի կոչվել պետությանը զուտ հսկողության գործառույթ վերապահող սահմանադրական կարգավորումը, ապա կամայական որոշումների պարտադրումը կշարունակվի»:
Հիշեցնենք, որ մարտի 15-ին Պոլսի պատրիարքի տեղապահ էր ընտրվել Գերմանիայի թեմի առաջնորդ Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքչյանը: Սակայն ընտրության արդյունքների հրապարակումից հետո պատրիարքի փոխանոդի պաշտոնը զբաղեցնող Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը հոգևորականներին և լրատվամիջոցներին է ներկայացրել Ստամբուլի նահանգապետարանից ստացված գրությունը, որը իրավականորեն անհնար էր համարում պատրիարքի ընտրության անցկացումը: Փոխնահանգապետ Ազիզ Մերջանի ստորագրությամբ գրության մեջ նշվում էր, որ պետությունն Աթեշյանին է ճանաչում որպես պատրիարքի փոխանորդ:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Օգնությունը պայմանավորված է մայիսի 10-ից ի վեր այդ երկրում տեղի ունեցող սաստիկ ջրհեղեղներով, ինչին արդեն զոհ է գնացել 300 մարդ:
Մահափորձի հավանականության վերաբերյալ նախարարը նշել է, որ դեռ վաղ է խոսել այդ մասին սկզբանական վարկածով այն դժբախտ պատահար էր, քանի որ եղանակը մառախլապատ էր։
Թուրքիայի վիճակագրական ինստիտուտի համաձայն՝ նրանց թիվը հասնում է 13 միլիոնի։
Ուղիղ խոսք
Ոմանց ձեռքին միջուկային մարտագլխիկներով հրթիռներ կան, իսկ իմ ձեռքում ինչո՞ւ չպետք է լինեն: Ես դա չեմ ընդունում
ամենաշատ ընթերցված
Կան նաև շրջանակներ, որոնք նկատի ունենալով իրենց երկրի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին, գրել են․ «Տարոսը մեզ»։
Մայիսի 19-ին՝ Իրանի և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանին գտնվող ջրամբարի բացման արարողությունից վեռադառնալիս Իրանի նախագահին տեղափոխող ուղղաթիռը կործանվել էր:
Ըստ թուրքական գերատեսչության՝ հույն աջ ծայրահեղականների կողմից արվող պնդումները վնասում են թուրք-հունական հարաբերությունները:
Թուրքիայի նախագահը գոհունակություն է հայտնել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության գործընթացի դրական առաջընթացից և նշել, որ Թուրքիան ուշադրությամբ հետևում է գործընթացին։
Մահափորձի հավանականության վերաբերյալ նախարարը նշել է, որ դեռ վաղ է խոսել այդ մասին սկզբանական վարկածով այն դժբախտ պատահար էր, քանի որ եղանակը մառախլապատ էր։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |