Թուրքիայում հայկական Սուրբ Գևորգ վանական համալիրը անհետացման եզրին է

Մշակութային09:55, 16 Հունվար 2017

Թուրքիայում հայկական Սուրբ Գևորգ վանական համալիրը անհետացման եզրին է

Էլազըղում (պատմական Խարբերդ) գտնվող հայկական Սուրբ Գևորգ վանական համալիրը անմխիթար վիճակում է: Թուրքական «Evrensel.net» լրատվակայքի տեղեկացմամբ՝ Էլազըղի Շահինքայա գյուղում գտնվող համալիրի բոլոր կառույցներն ավերվել են: Ներկայումս կանգուն է միայն մի կիսավեր եկեղեցի, որի սյուները ճաքել են, իսկ կառույցի ներսն ուղղակի տակնուվրա է արված:

6-րդ դարի այս վանական համալիրը նախկինում ունեցել է իր եկեղեցին, բաղնիքը, որբանոցը, գերեզմանատունը: Այն զբաղեցրել է գյուղի վերին հատվածում գտնվող բավական ընդարձակ մի տարածք: Սուրբ Գևորգ համալիրն իր կառուցման օրից հարյուրավոր սաներ է ունեցել: Իսկ Հայոց ցեղասպանությունից հետո երկար ժամանակ ապաստան է տվել այստեղ եկող գաղթականների անվերջ հոսքին:

«Միություն և առաջադիմություն» (İttihat ve Terakki) կուսակցության ժամանակաշրջանում վանական համալիրը հանձնվել է Բիթլիսից եկած զինվոր Սադըք Էքրեմին: Էքրեմն ու իր զինվորները անխնա փորփրել են համալիրի տարածքը՝ գանձեր գտնելու հույսով: Տեղացիների խոսքով՝ վանական համալիրը տարբեր ժամանակներում պարբերաբար ենթարկվել է գանձախույզների հարձակումներին, ինչի հետևանքով անխնա ավերվել է:

Գյուղի բնակիչների վկայությամբ՝ մինչև 1990-ական թվականները եկեղեցու պատերին եղել են հսկա խաչեր և մի ձիավորի պատկեր, որոնք այնուհետև անհայտ անձանց կողմից առանց պատճառի քանդվել, ոչնչացվել են:

Թուրքիայի շրջակա միջավայրի և մշակութային ժառանգության պահպանության հիմնադրամը (ÇEKÜL) շուրջ 35 տարի առաջ վանական համալիրի պահպանման հայտ է ներկայացրել: Դրանից հետո Էլազըղի քաղաքապետարանն ու Հնագիտության ու էթնոգրաֆիյաի թանգարանը հաշվառման են առել համալիրի տարածքը:

Սակայն դրանից հետո հայկական Սուրբ Գևորգ վանական համալիրի պահպանման կամ վերականգնման ուղղությամբ որևէ աշխատաք չի կատարվել: Թերևս, կարելի է նշել միայն այն, որ համալիրից կանգուն մնացած միակ կառույցը՝ կիսավեր եկեղեցին ու նրան շրջապատող փոքրիկ հողակտորը, ցանկապատվել է փշալարերով ու այդպես էլ մոռացության մատնվել:

Աղբյուր` Ermenihaber.am