Թուրքական աղբյուրի անդրադարձը սուլթանի դեմ հայերի կազմակերպված մահափորձին

Տարածաշրջան08:29, 12 Դեկտեմբեր 2016

Թուրքական աղբյուրի անդրադարձը սուլթանի դեմ հայերի կազմակերպված մահափորձին

Ստամբուլի Բեշիքթաշ շրջանում դեկտեմբերի 10-ին տեղի ունեցած ահաբեկչությունը թուրքական մամուլում Թուրքիայի պատմության նմանատիպ դեպքերը վերհիշելու առիթ է հանդիսացել: Մասնավորապես «Onedio.com» լրատվակայք անդրադարձել է սուլթան Աբդուլ Համիդ 2-րդի դեմ կատարված մահափորձին, որի հեղինակը Հայ հեղափոխական դաշնակցությունն էր:

Պատմության մեջ Ելտըզի գործողություն անվամբ հայտնի օպերացիան պլանավորված էր 1905թ. հուլիսի 21-ին՝ ուրբաթ օրը, երբ սուլթանը, սովորության համաձայն, պիտի աղոթելու գնար Պոլսի Ելտըզի մզկիթում: Գործողությունն իրականացնելու համար հատուկ ռումբ էր պատրաստվել Բելգիայում Չառլզ Էդուարդ Ժորիսի կողմից: Մանրամասնորեն հաշվարկվել էր սուլթանի՝ մզկիթ այցելելու և այնտեղից դուրս գալու ժամանակացույցը: Ռումբը տեղադրվել էր մզկիթի հարևանությամբ կայանված կառքում. այն պետք է պայթեր հենց սուլթանի՝ մզկիթից դուրս գալու պահին:

Սակայն ճակատագրական պահին օսմանյան շեյխ ուլ իսլամը ինչ-որ հարցով կանգնեցրել էր Աբդուլ Համիդ 2-րդին, այդ պատճառով սուլթանը մզկիթից դուրս էր եկել մի փոքր ավելի ուշ, քան հաշվարկել էին գործողության կազմակերպիչները: Արդյունքում Աբդուլ Համիդը փրկվեց մահից: նա որևէ վնաս չկրեց: Պայթյունի պատճառով զոհվեց 26, վիրավորվեց 59 մարդ:

Դեպքից հետո սուլթանը խիստ հետաքննություն սկսեց, կարճ ժամանակում մի շարք կասկածյալներ ձերբակալվեցին: Ձերբակալվածների թվում էր նաև Չառլզ Էդուարդ Ժորիսը, ով համարվում էր գործողության գլխավոր կազմակերպիչը: Սակայն այս ձերբակալությունը անմիջապես արտաքին ճնշումների առիթ հանդիսացավ: Եվրոպական դեսպանները Բաբը Ալիից (Բարձր Դուռ) և Սարայից պահանջեցին, որ Ժորիսի գործը քննվի քաղաքացիական դատարանում:

Դատավարության ավարտին մեղադրյալները մահապատժի դատապարտվեցին: Սակայն Եվրոպական երկրները պահանջեցին արտահանձնել Ժորիսին, այդ ճնշման տակ Թուրքիան, ի վերջո, ստիպված եղավ տեղի տալ:

Աղբյուր` Ermenihaber.am

Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

15:54, 13 հունվ

Թուրքիայի և Պակիստանի միջև հուշագիր է ստորագրվել

Իսլամաբադում նախատեսվում է նաև Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Պակիստանի ԱԳ նախարարների եռակողմ հանդիպում:

13:41, 13 հունվ

Թուրքիան մտահոգություն է հայտնել Իսրայելի գործողությունների կապակցությամբ

Իսրայելի պատկան մարմինները դեռևս անցած շաբաթ տեղեկություն էին տարածել, որ Արևմտյան ափի տարածքում 850 բնակելի շենք կառուցելու վերաբերյալ որոշումը շուտով կվավերացվի։

17:50, 12 հունվ

Թուրքիայի ԶՈՒ-ն ռազմաուսումնական վարժանքներ է անցկացրել լիբիական ուժերի հետ

Նշվում է, որ ռազմաուսումնական վարժանքներն անցկացվում են Թուրքիայի և Լիբիայի միջև կնքված ռազմական համագործակցության և խորհրդատվության մասին համաձայնագրի շրջանակներում։