Թուրքական համալսարանի հատուկ նախագիծը հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին

Գիտակրթական12:33, 27 Մայիս 2015

Թուրքական համալսարանի հատուկ նախագիծը հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին

Թուրքիայի Մարմարայի համալսարանը «Հայերը և թուրքերը. Հայ-թուրքական պատմական հարաբերությունները» խորագրով նախագիծ է իրականացրել: Հեղինակը համալսարանի պրոֆեսոր Զեքերյա Քուրշունն է:

2015 թվականին գործարկվել է կայք (http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/), որտեղ հրապարակում են հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին հոդվածներ: Նախագծի մասին պատմող առաջաբանն ամբողջությամբ թուրքական քարոզչությունն է հիշեցնում` առաջ քաշելով հետևյալ թեզը. հայերը և թուրքերը դարերով ապրել են կողք կողքի և խաղաղ, սակայն ամեն ինչ փոխվել է 19-րդ դարում, երբ օտար երկրները սկսել են միջամտել կայսրության գործերին: Որպես հայերի և թուրքերի իբր խաղաղ կեցության օրինակ` նշյալ կայքում կարդում ենք. «Անատոլիայում մինչև 19-րդ դարի վերջին քառորդը հայերի և թուրքերի համակեցությունը համատեղ ապրելու օրինակ են: Չնայած մահմեդական թուրքերը մեծամասնություն էին կազմում, այնուամենայնիվ հայերն իրենց փոքրամասնություն չէին զգում: Մահմեդական թուրքերը զբաղվում էին գյուղատնտեսությամբ, իսկ հայերը մասնագիտացել էին առևտրի և արվեստի մեջ: Հայերի գյուղական և քաղաքային կյանքի անբաժանելի մասն էին, իսկ մահմեդական թուրքերը սահմանուն, ռազմաճակատում և ամեն տեղ ապահովում էին նրանց անվտանգությունը…»:

Հեղինակը պնդում է, թե օսմանյան հասարակության մեջ ներդաշնակությունը խախտվել է մեծ տերությունների բաժանանար քաղաքականության պատճառով, որոնցից մեկն էլ պանսլավոնիզմն էր, որը Ռուսաստանը վարում էր Բալկաններում: Իսկ 1-ին համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ Ռուսաստանը արևելյան ռազմաճակատում առաջխաղացում ունեցավ, Օսմանյան կառավարությունը 1915 թվականի մայիսի 27-ին տեղահանության մասին օրենք ընդունեց «Անատոլիայում բնակվող օսմանցի հայերին ավելի ապահով այլ օսմանյան վիլայեթներ տեղափոխելու համար»: Ինչպես նշվում է կայքում, այդ որոշման պատճառով շատ հայերը կորցրեցին իրենց տունը, շատերը թերսնման, առողջապահական խնդիրների, համաճարակների, և բազմաթիվ այլ պատճռներից մահացան :

Թուրքական քարոզչության դրույթները կրկնող նյութում նշվում է, որ նախագծի նպատակն է 1915 թվականից 100 տարի անց հավաքել գոնե 100 հոդված, որոնք 2 հասարակությունների հիշողությունները կհարգեն և տեղի ունեցածը արդարացիորեն կուսումնասիրեն:

Նախագիծն իրականացվում է մի քանի փուլով.

1. Թեմայի վերաբերյալ հոդվածների ընդունման մասին հայտարարություն:

2. Ստացված հոդվաների գիտական խմբագրում:

3. Հոդվածների թարգանություն անգլերեն և ֆրանսերեն:

Կայքում կա նաև հայ-թուրքական հարաբերություններին վերաբերող տարեգրություն և նկարներին բաժին, որտեղ տեղ են գտել մի շարք լուսանկերներ և փաստաթղթեր:

Աղբյուր` Ermenihaber.am

Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

12:45, 30 մայ

Բերքլիի համալսարանում ադրբեջանցիների ճնշմամբ կրկին չեղարկվել է Արցախի մասին ֆիլմի ցուցադրությունը

Նշենք, որ ֆիլմի ռեժիսորը Սարին Հայրապետյանն է և ֆիլմը պատմում է 11 տարեկան տղայի մասին, ով տեղահանվել էր Արցախից Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև 44-օրյա պատերազմի ժամանակ։