Գիտակրթական12:33, 27 Մայիս 2015
Թուրքական համալսարանի հատուկ նախագիծը հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին
Թուրքիայի Մարմարայի համալսարանը «Հայերը և թուրքերը. Հայ-թուրքական պատմական հարաբերությունները» խորագրով նախագիծ է իրականացրել: Հեղինակը համալսարանի պրոֆեսոր Զեքերյա Քուրշունն է:
2015 թվականին գործարկվել է կայք (http://turksandarmenians.marmara.edu.tr/), որտեղ հրապարակում են հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին հոդվածներ: Նախագծի մասին պատմող առաջաբանն ամբողջությամբ թուրքական քարոզչությունն է հիշեցնում` առաջ քաշելով հետևյալ թեզը. հայերը և թուրքերը դարերով ապրել են կողք կողքի և խաղաղ, սակայն ամեն ինչ փոխվել է 19-րդ դարում, երբ օտար երկրները սկսել են միջամտել կայսրության գործերին: Որպես հայերի և թուրքերի իբր խաղաղ կեցության օրինակ` նշյալ կայքում կարդում ենք. «Անատոլիայում մինչև 19-րդ դարի վերջին քառորդը հայերի և թուրքերի համակեցությունը համատեղ ապրելու օրինակ են: Չնայած մահմեդական թուրքերը մեծամասնություն էին կազմում, այնուամենայնիվ հայերն իրենց փոքրամասնություն չէին զգում: Մահմեդական թուրքերը զբաղվում էին գյուղատնտեսությամբ, իսկ հայերը մասնագիտացել էին առևտրի և արվեստի մեջ: Հայերի գյուղական և քաղաքային կյանքի անբաժանելի մասն էին, իսկ մահմեդական թուրքերը սահմանուն, ռազմաճակատում և ամեն տեղ ապահովում էին նրանց անվտանգությունը…»:
Հեղինակը պնդում է, թե օսմանյան հասարակության մեջ ներդաշնակությունը խախտվել է մեծ տերությունների բաժանանար քաղաքականության պատճառով, որոնցից մեկն էլ պանսլավոնիզմն էր, որը Ռուսաստանը վարում էր Բալկաններում: Իսկ 1-ին համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ Ռուսաստանը արևելյան ռազմաճակատում առաջխաղացում ունեցավ, Օսմանյան կառավարությունը 1915 թվականի մայիսի 27-ին տեղահանության մասին օրենք ընդունեց «Անատոլիայում բնակվող օսմանցի հայերին ավելի ապահով այլ օսմանյան վիլայեթներ տեղափոխելու համար»: Ինչպես նշվում է կայքում, այդ որոշման պատճառով շատ հայերը կորցրեցին իրենց տունը, շատերը թերսնման, առողջապահական խնդիրների, համաճարակների, և բազմաթիվ այլ պատճռներից մահացան :
Թուրքական քարոզչության դրույթները կրկնող նյութում նշվում է, որ նախագծի նպատակն է 1915 թվականից 100 տարի անց հավաքել գոնե 100 հոդված, որոնք 2 հասարակությունների հիշողությունները կհարգեն և տեղի ունեցածը արդարացիորեն կուսումնասիրեն:
Նախագիծն իրականացվում է մի քանի փուլով.
1. Թեմայի վերաբերյալ հոդվածների ընդունման մասին հայտարարություն:
2. Ստացված հոդվաների գիտական խմբագրում:
3. Հոդվածների թարգանություն անգլերեն և ֆրանսերեն:
Կայքում կա նաև հայ-թուրքական հարաբերություններին վերաբերող տարեգրություն և նկարներին բաժին, որտեղ տեղ են գտել մի շարք լուսանկերներ և փաստաթղթեր:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Հրապարակվել է հոդված Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացման մասին։
Գիրքը տպագրվել է Ստամբուլի Օրթաքյոյ թաղամասի Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցու հիմնադարմի հովանավորությամբ։
Դասընթացը անցկացվում է Ադրբեջանի դեսպանատանն առընթեր գործող «Ադրբեջանի մշակութային կենտրոնի» մեկնարկած ծրագրի շրջանակներում։
Ուղիղ խոսք
Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Այս ցուցանիշով Թուրքիան աշխարհի երկրների ցանկում զբաղեցրել է 17-րդ հորիզոնականը։
Հրապարակվել է հոդված Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացման մասին։
«1915-ին Թուրքիայի 13 միլիոն բնակչության 3 միլիոնը կազմում էին քրիստոնյա ժողովուրդները։ Այսօր բնակչությունը 86 միլիոն է, բայց քրիստոնյաների թիվը ընդամենը 50 հազար է: Ինչու՞»։
Մի քանի րոպե անց մայրը նկատել է կատարվածը և դուրս է բերել նրան աղբարկղից:
Անթալիայի օդանավակայանը կարող է տարեկան սպասարկել շուրջ 82 մլն ուղևորի։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
| EUR | TRY | USD |
| 549.84 | 90.05 | 485.12 |