Ալի Բայրամօղլուն` Թուրքիայի զինվորականության ու խորքային պետության մասին

Հասարակական10:27, 19 Սեպտեմբեր 2013

Ալի Բայրամօղլուն` Թուրքիայի զինվորականության ու խորքային պետության մասին

Թուրքիայի պետության մեջ միշտ երկու խմբավորում է եղել. առաջինը զինվորականությունն է, իսկ երկրորդը անօրինական մի կառույց է :

Թուրքական «Յենիշաֆակ» թերթում հրապարակված Ալի Բայրամօղլուի «Գաղտնիք և խավար» հոդվածում առանձնացված են այս երկու խմբերը. առաջինի անունը արգելք, ղեկավարում, արձանագրություն, հեղաշրջում, հարձակում բառերի հոմանիշն է դարձել: Երկրորդը, որը կազմված է եղել, ոչ թե խմբերից, այլ անհատներից, կապված է ֆորմալ պետության հետ:

Հոդվածագիրը նշում է, որ այս երկրոդի պատմությունը սկսվում է Օսմանյան կայսրության ժամանակներից՝ իթթիհադականներից, Թեշքիլաթ-ի մահսուսից՝ ընդգծելով. «Հասարակ պատմություն է, որևէ անօրինական, կամ գաղտնի քաղաքական հարց չէ: Այնքան պարզ պատմություն է, որ անգամ այդ կառուցը պետության խորքային քաղաքականությանն էր վարում»:

Հոդվածագիրը օրինակ է բերում այդ կազմակերպությունների բացասական գործունեությունից, դրանց մեջ մատնանշելով նաև հայերի աքսորը:

Ընդգծվում է, որ այդ կառույցը իր գործունեությունը շարունակել է նաև հանրապետական շրջանում:

Պարզվել է, որ կապված են եղել 1950-ականների ՆԱՏՕ-ի կողմից ստեղծված Հատուկ ռազմական վարչության հետ: Այդ ճանապարհով է ստեղծվել Կիպրոսում «Հակամարտություն» կազմակերպությունը, ինչպես նաև ստեղծվել են կազմակերպություններ Իրաքի թուրքմենների և Բալկանների թուրքերի շրջանում:

«Նույն կառույցը հատկեպես սառը պատերազմի տարիների, 1970-ականների մեծ տառապանքներ է պատճառել երկրին: Քահրամանմարաշի, Չորումի ջարդերի հետևանքով հարյուրավոր մարդիկ են սպանվել:

Այժմ էլ այդ կառույցից անկախ չենք: Ապա ինչպե՞ս բացատրել Դինքի սպանությունը և այն, որ անվտանգությունը, ոստիկանությունը այդ մասին նախապես իմանալով հանդերձ, որևէ կերպ չի կանխել այն:

Էրգենեքոնի դատավարության շուրջ ծավալվող զարգացումները, ի հայտ եկած փաստերը ինչ են, եթե ոչ «խորքային պետություն» կոչված կառույցի նախագիծ»,- գրում է Ալի Բայրամօղլուն:

Զուգահեռներ անցկացնելով անցյալի և ներկայի մեջև՝ Բայրամօղլուն նշում է, որ այժմ մեծ տարբերություն կա: Առաջին հերթին՝ խորքային պետությունը անցյալում բարեփոխումները խոչընդոտող խումբ էր, իսկ այժմ այն մեծ ուժ, որը ջանք է գործադրում հասարակությունը և քաղաքականությունը վերակառուցելու համար:

«Հրանտ Դինքի հարցը հենց այս ճշմարտությունն է կրկին մեր դեմքին հարվածում:

Եթե գաղտնիքն ու խավարը դեռ շարունակում են գոյություն ունենալ, ապա Էրգենեքոնի դատավարությունը մակերեսային է եղել»,- եզրափակում է հոդվածագիրը:

Ermenihaber.am