Մուշի հայկական պատմական տների ոչնչացումը դադարեցվել է

Հասարակական08:35, 30 Հուլիս 2013

Մուշի հայկական պատմական տների ոչնչացումը դադարեցվել է

Թուրքական «Ռադիքալ» թերթը տեղեկացնում է, որ 2012 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Թուրքիայի նախարարների խորհրդի որոշմամբ «քաղաքաշինության» նախագծի մեջ ներառված հայկական տների քանդման գործընթացը առայժմ դադարեցվել է: Այն դադրեցվել է Վանի մշակության պահպանության խորհրդի կողմից` հայկական տներից մեկի գրանցումից հետո:

Թերթը տեղեկացնում է, որ հայկական թաղամասի քանդումը ծրագրող «քաղաքաշունության» նախագծի շրջանակներում նախատեսվում է 500 տան փոխարեն բազմաբանակրան շենքեր կառուցել: Պատմական տների 80 տոկոսը արդեն քանդվել է:

Հայերի մշակութային ժառանգության հարցերով զբաղվող Գարո Փայլան իր գնահատականներն է տվել հայկական թաղամասի ոչնչացման վերաբերյալ, որի հին անունը Մուշեղի բերդ է եղել: «Վանի պահանության խորհրդից եկած խումբը 1 տուն գրանցել է: Յուրատեսակ ճարտարապետությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է կամ շարունակել ամենաքիչը 2 փողոցի գրանցման աշխատանքները կամ էլ պահպանության խորհուրդի կողմից այս վայրը պետք է հատուկ պահպանվող տարածք հայտարարվի»,- ասել է մասնագետը` նշելով որ այժմ աշխատում են դեպի եկեղեցի տանող մեկ-երկու փողոցը պահպանելու ուղղությամբ: «Վանական համալիրների ավերակներ կան: Դրանք էլ վերակենդանացելու պահանջ ենք ներկայացրել: Սպասվում է, որ ավերումը չվերասկսելու համար որոշում կկայացվի»:

Փայլանը ուշադրություն է հրավիրել նաև գանձախույզների հասցրած վնասներին` նշելով որ անհրաժեշտ է նրանց դեմ էլ կանխարգելիչ միջոցներ ձեռք առնել:
Մասնագետը նաև ընդգծել է որ այդ Թուրքիայում հայկական ներկայությունը արագորեն ոչնչացվում է. «Միայն հայերի ժառանգություն չէ, այլ Մուշ քաղաքի պատմական ժառանգությունն է ոչնչացվել: Ժամանակին Մուշում 299 եկեղեցի, 94 վանական համալիր, 53 ուխտատեղի և 5 669 աշակերտի համար նախատեսված 135 դպրոց է եղել: Սակայն մեկ-մեկ ոչնչացվեցին: Մնացած 3 փողոցնել էլ պահպանելու համար նախաձեռնությամբ հանդես եկանք: Անատոլիայի հայերի կառույցները արագորեն ոչնչացվում են: Մուշի Սուրբ Կարապետ վանքը գնացինք, եկեղեցուց մի քանի պատ և կամարներ են մնացել, իսկ դրանց տակ ախոռ են սարքել: Գյուղի երեխաներն էլ 1500-ամյա խաչակերպ քարերն (հավանաբար նկատի ունի խաչքար-խմբ.) են վաճառում: Այն ամենը ինչ մնացել է հայերից լռությամբ վերացնելու միտված մի հուշագիր կա»:

Ermenihaber.am