ERMENI HABER AJANSI

Թուրքական «Դեմոքրաթ հաբեր» լրատվական կայքում հոդվածագիր Սուլթան Քըլըչը ներկայացրել է Մալաթիա այցելած ֆրանսահայ Գրիքոր Մարկ Քազուրյանի ընտանիքի  պատմությունը:

Գիրգոր Մարկ Քազուրյանի պապը` Թորոսը, Մալաթիայում դերձակ է եղել և  ցեղասպանությունից փրկվելով հասել էր Մարսել, որտեղ էլ  ամուսնացել է բախտակից Մարիամ Գյուրերյանի հետ: Թորոսը խոհարար է աշխատել, որդին` Հակոբը, պատշար է եղել, իսկ 61-ամյա Գրիգորը իրավաբանական գրասենյակում աշխատում է որպես քննիչ:

Հոդվածագիրը ներկայացնում է ցեղասպանության , հայրենիքի կարոտի, իր ընտանիքի կրած դառնությունների, Թուրքիայի ժխտողականության մասին Գրիգորի պատմությունները:

«Ֆրանսիայում ենք ապրում, տանը հայերեն ենք խոսում: Հայրս Ֆրանսիայում է ծնվել, ես, ինչպես նաև  4 զավակներս` Արամը, Մարիամը, Ջիվանը, Աստղիկը նույնպես Ֆրանսիայում են ծնվել: Սակայն, երբ մեզ հարցնում են` որտեղացի՞ եք, միշտ ասում ենք`  մալաթիացի ենք: Հայոց ցեղասպանության, դրա պատճառած տառապանքների, ջարդերի, բռնի տեղահանության, ունեցվածքի զավթման մասին մեզ փոքր ժամանակ ոչինչ չի ասվել: Մեր մեծերը իրար հետ խոսելիս, երբ մենք մեջ էինք մտնում, անմիջապես կամ թեման էին փոխում, կամ էլ անցնում էին թուրքերենի` որպեսզի մենք նրանց չհասկանանք, կամ էլ միանգամից լռում էին: Կարդալով, ուսումնասիրելով մեր մեծերին ստիպեցինք խոսել: Այդպես մենք իմացանք, թե ինչ էր պատահել մեր պապերի հետ Թուրքիայում: 

Հայրս 86 տարեկան է, բավականին առույգ է, սակայն չցանկացավ Թուրքիա այցելել` չնայած իմ համառությանը: Պապուս կարոտը հայրիկիս է փոխանցվել, հայրիկիս կարոտը ինձ, իսկ ինձնից էլ զավակներիս է անցել: Բոլորս էլ մալաթիացի ենք, չնայած որ այստեղ չենք ծնվել: Հայրս էլ Մալաթիայի կարոտով է ապրում»:
Պատասխանելով հոդվածագրի հարցին, թե ինչպես է նրա հայրը վերաբերվում Թուրքիային` Գրիգորը պատասխանել է. «Հայրս Թուրքիայում իր պապերի, իր ընտանիքին պատճառված տանջանքները չի ներում: 100 տարի է, ինչ որևէ ջանք չի գործադրվել, որպեսզի հայրս և նրա նմանները Թուրքիային ներեն: Թուրքայում ապրող հայերին դեռ վիրավորում են, վախեցնում և ճնշում: Թուրքիայի հայերին լռեցնում են` ճնշումներ կիրառելով: Թուրքիայից դուրս աշխարհի տարբեր կողմերում ցրված հայերին, որոնց սփյուռք են ասում, չեն կարողանում լռեցնել: Այդ պատճառով էլ  Թուրքիայի ղեկավարները, Թուրքիայի ազգայնամոլները հայտարարում են, թե ամենավատ հայը սփյուռքի հայն է: Մարդկանց բռնությամբ իրենց բնակության վայրերից հանելով, տները դաշտերը, այգիները, ունեցած-չունեցածը զավթելուց, հափշտակելուց հետո էլ ասում են դե հապա կորեք, գնացեք..  Գանցեք ասելով չսահմանափակվելով` հայերի պատվի, կյանքի նկատմամբ ոտնձգություններ արեցին.. որպեսզի նրանց սերունդն էլ չշարունակվի կոտորածները նախաձեռնեցին:
Հրաշքով փրկված հայերի համար, որոնց  նման տանջանքների են ենթարկել, բոլորովին էլ  հեշտ չէ աշխարհի տարեբեր կողմերում ապրել: Դե մոռացեք ասելով չի լինի: Այդ ջարդերը անգամ պատկերացնելը, մարդու հոգին տակնուվրա է անում: Այս ցավը մոռացեք ասելով, չի մոռացվի:

Մեկ էլ Թուրքիան սուտ փաստարկ է օգտագործում, իբրև թե իրենք ուզում են արխիվները բացեն, բայց Հայաստանը խուսափում է, չի բացում:  Դե եթե Հայաստանը խուսափում է իր արխիվները բացել, իսկ դուք էլ հավատում եք ձեր անմեղությանը, դուք ձեր արխիվները բացեք: Ի՞նչ է, ձեր արխիվները բանալիները Հայաստանում է: Նրանցից ձեր արխիվների բանալին չե՞ք կարողանում վերցնել»:

Հոդվածագիրը պատմում է նաև թե ինչպես Գրիգորը Մալաթիայի գերեզմանոցում գտավ իր հարազատների:
«Առաջին օրը, երբ եկանք Մալաթիա,  հայկական գերեզմանոց գնացինք: Մեզ հետ եկած ընկերները, գտնելով իրենց հարազատների գերեզմանները, մոմ էին վառում, աղոթում: Ես էլ հենց այնպես շրջում էի: Մեկ էլ տեսնեմ մի գերեզմանաքարի վրա  հայերեն Քազուրյան է գրված, որի մոտ ինչ-որ մարդիկ աղոթում էին: Պարզվեց հորեղբորս թոռներն էին, որոնց գոյության մասին անգամ չգիտեի: Ուրախություն, հուզմունք, զարմանք ամեն ինչ իրար խառնվեց: Ցեղասպանության ենթարկված հայերը իրար գերեզմանաքարերի մոտ են գտնում»:

Հոդվածագիրը վերջում հակդրություն է ներկայացնում, որի մի կողմում Ֆրանսիայի Վալանս քաղաքում ապրող  Գրիգորն է, որին  Մալաթիա էր  բերել պապերի հողի հանդեպ կարոտը:
Մյուս կողմում «ավազակ կեղեքիչները», որոնք գողացել են հայերի ունեցվածքը:

«Այս մարդը ուրախությամբ ձեռք էր մեկնում, թևերն էր բացում իրեն ձեռք մեկնողներին` առանց նրանց ազգությունը, կրոնը հարցնելու:
Իսկ եթե Գրիգորը մի օր  ասի, թե ձեր պապերի իմ նախնիներին այդքան ցավ են պատճառել: Իմ պապերի ունեցվածքը այդ շրջանի և դրանից հետո գործող կառավարությունների պետական քաղաքականությամբ թալանել են: Հարյուր տարի է բռնազավթած հողերը օգտագործում եք: Իմ պապերի հողում ինձ 2 քառակուսի մետր հող տվեք, որ գոնե այդտեղ թաղվեմ…
Բայց ավազակներն էլ ասում են, թե հայերից ներողություն խնդրելը հեշտ է.. Որ ներողություն խնդրենք, հարցն էլ փակվի, լավ կլինի: Ներողություն խնդրելով` ընդունում ենք ցեղասպանությունը: Դրանից հետո էլ փոխհատուցում ենք վճարելու: Հողերն էլ կուզեն:
Այսպես են ասում, որովհետև շատ լավ գիտեն, որ ավազակ  են: Այդ իսկ պատճառով էլ նրանց ամենամեծ վախը, գողացած ուեցվածքը իրական տերերին վերադարձնելու հավանականություւնն է:
Հիմա նրանք, որ գրկախառվնում են Գրիգորի հետ, քանի որ նրան զբոսաշրջիկ  են համարում, ինչպե՞ս կվարվեն, եթե Գրիգորը 2 մետր քառակուսի հող ուզի»,- եզրափակում է հոդվածագիրը:

Ermenihaber.am