Ստամբուլի հայկական «Ժամանակ թերթը» դիմակայում է ժամանակին

Հասարակական08:11, 01 Հուլիս 2013

Ստամբուլի հայկական «Ժամանակ թերթը» դիմակայում է ժամանակին

Թուրքական «Զաման» թերթում հրապարակվել է Ալին Օզինյանի հոդվածը նվիրված թուրքահայ համայնքի «Ժամանակ» թերթի 105 ամյակին: Հոդվածից որոշ հատվածներ ներկայացվում են ստորև:

«1908 թվականի հոկտեմբերի 28-ին 2-րդ սահմանդրության հայտարարությունն ուրախությամբ նշող հայկական համայնքը 3 ամիս հետո սկսեց նոր թերթ հրատարակել «Ժամանակ» անունով: Հայկական թերթի հիմնադիրներն էին Միսակ և Սարգիս Գոչունյանները: «Ժամանակը» հիմնադրվեց երիտթուրքերի կողմից որպես հիմք ընդունված «խոսքի և մամուլի ազատության» հովերին տուրք տալով, երբ Օսմանյան կայսրությունը նոր «ուղի» էր բռնել:

Սպասելիքները չարդարացվեցին, իսկ հանրապետական շրջանում հայ ժողովրդի ապրած ալեկոծումները, կորուստները, ոչնչացումները չկարողացան «Ժամանակի» ընթացքը կանգնեցնել:

Թերթը հիմնադրումից ցայսօր 105 տարի շարունակ առանց ընդհատումների հրատարակվել է Գոչունյան ընտանիքի կողմից: Հիմնադրումից մինչև հիմա թերթը Թուրքիայում բնակվող հայերի ազգային պատկանելության պատճառով իրենց տառապանքները արտացոլում և մեկնաբանում էր սառնասրտությամբ ու առանց կողմնակալության: Դժվար պահերին անգամ թեժ մթնոլորտն էլ ավելի չթեժացնելու նպատակով ավելի պրագմատիկ մոտեցում էր ցույց տալիս: Քանի որ նրա հիմնական նպատակն էր հայկական համայնքի ամենալավ տպագիր թերթի կյանքը երկարացնել, որպեսզի համայնքն իր տպագիր օրգանը չկորցնի: Մինչև այսօր տպագրվող հայերեն թերթերի մոտ կեսը Ստամբուլում է տարածվում: Եթե ասենք, որ 1915-ից առաջ Ստամբուլի 700.000 բնակչությունից 150.000-ը հայեր են եղել , ապա ավելի լավ կպատկերացնենք Ստամբուլի համար հայերի դերը, և հայերի համար «Ժամանակի» դերը:

Թերթը հիմնադրման առաջին իսկ օրից սկսած մշտապես իր էջերի մեջ ընդգրկել է ոչ միայն հայ համայնքի անվանի մտավորակններին, այլև աշխարհահռչակ անուններ:

1940 ականներին հանրապետության առաջին օրերից սկսած փոքրամասնությունների դեմ վարվող քաղաքականությունն ավելի լայն ընդգրկում է ստանում: Անգամ այդ մութ տարիներին թերթի հրատարակումը չդադարեց:

«Ժամանակը» միշտ ղեկավար էլ են Քոչունյան ընտանիքի անդամները: Արա Գոչունյանն արդեն 4-րդ սերնդի ներկայացուցիչն է, որ կատարում է այդ պարտականությունը: Նա 23 տարեկանում ստանձնել էր թերթի տնօրինությունն ու գլխավոր խմբագրի պաշտոնը: Արա Գոչունյանը Թուրքիայի և Սփյուռքի հայկական համայնքի քաղաքական, սոցիալական և մշակութային կյանքը մեկնաբանելուց և արտացոլելուց բացի Հայաստանի անկախության հռչակումից ի վեր ստանձնել է նաև Հայաստանի և Սփյուռքի հայերի միջև կամրջի դեր»:

Ermenihaber.am